Bilim insanları Alzheimer'ı erken tespit edebilen yapay zeka geliştirdi
ODTÜ'lü bilim insanları, tükürükten alınan örnekle genetik testi yorumlayarak, erken evre Alzheimer riskini tespit eden yapay zeka temelli teknoloji geliştirdi.
ODTÜ'lü bilim insanları, tükürükten alınan örnekle genetik testi yorumlayarak, erken evre Alzheimer riskini tespit eden yapay zeka temelli teknoloji geliştirdi.
TÜBİTAK 1003 - Öncelikli Alanlar Ar-Ge Projeleri Destekleme
Programı kapsamındaki destekle tamamlanan projede, ilk prototip hayata
geçerken, klinik aşamanın da dahil olduğu ileriki aşamaları, beynin
şifrelerinin araştırıldığı Nörobilim ve Nöroteknoloji Ortak Uygulama ve
Araştırma Merkezinde (NÖROM) yürütülecek.
ARAŞTIRMALAR 10
YILDIR SÜRÜYOR
NÖROM Yönetim Kurulu Üyesi ve ODTÜ Enformatik Enstitüsü
Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yeşim Aydın Son, projeye ilişkin açıklamalarda bulundu.
Aslen tıp doktoru olan ve ABD'de biyoenformatik alanında
doktora eğitimini tamamladıktan sonra Türkiye'ye dönen Aydın Son, ODTÜ'de
açılan bu alandaki ilk lisansüstü programının eğitime başlamasına katkı
vermesinin üzerinden 14 yıl geçtiğini ve son 10 yıldır tıp ve yapay zekayı
birleştiren araştırmalar yaptığını anlattı.
ODTÜ Enformatik Enstitüsünün bu alanda çalışan diğer
üniversitelerden farklılığına işaret eden Son, bu kapsamda, laboratuvar
ortamında veri üretimi, analizi ile yapay zeka modellerinin moleküler testler
ile doğrulamasını yapabildiklerini söyledi.
Sağlık bilişimi alanında MR, PET gibi radyolojik
görüntülerin bilgisayar ortamında modellemesine dayalı tanı sistemleri geliştirmeye
dönük çalışmaların ilerlediğini ifade eden Son, "Böylece klinikte,
doktorların hastalığın ayırıcı tanısına destek olabilecek ön araştırmalar
yapılıyor" diye konuştu
Biyoinformatik bölümünde ise son 10 yıldır Alzheimer
hastalığı üzerine yoğunlaştığını dile getiren Son, bu hastalığa karşı klinikte
"erken tanı" için özelleşmiş testlerin bulunmadığını vurguladı.
ERKEN EVREDE RİSKLİ
GENETİK PROFİLLER TESPİT EDİLİYOR
Genom araştırmalarının son yıllarda pek çok hastalığın
teşhisindeki önemine işaret eden Son, çalışmalarında genom araştırmaları ile
makine öğrenmesini birleştirdiklerini belirterek, şu bilgileri verdi:
"Uluslararası çalışma grupları tarafında oluşturulmuş 3
büyük veri seti alt yapısını yapay zeka kullanarak analizi ile erken evrede
risk göstergesi olabilecek genetik profilleri tespit ediyoruz.
Bu genetik profilleri doğrulamak için geliştirdiğimiz
teknikte, katılımcıların yanak içinden tükürük örneklerini alıyoruz ve
DNA'larını izole ediyoruz. Hastalık riskini 1,5-2 kat artıran genetik
değişiklikler tespit ettik, ayrıca koruyucu olabilecek çeşitlilikler gözledik.
TÜBİTAK projemiz kapsamında, tüm bunları yapabilen bir moleküler tanı kiti
prototipi geliştirdik. Bu analizler ile hastalığın en erken aşamasında, sadece
yanak içinden alınan bu örneğin yapay zeka modeline dayanarak kişilerin riskli
olup olmadığını veya Alzheimer'a karşı koruyucu bir genetik yapı taşıyıp
taşamadığını doktorlarımıza bilgi olarak sunmayı hedefliyoruz."
"HEDEF TEST KİTİ
GELİŞTİRMEK"
Yöntemin doğrulamasını Hacettepe Üniversitesi Geriatri
Bölümü'nün ortaklığıyla 100 kişilik Alzheimer hasta grubu üzerinde yaptıklarını
aktaran Aydın Son, "Projemiz, prototip aşamasına geldi. Projenin ikinci
fazını da büyük ihtimalle bir TÜBİTAK projesiyle, klinik araştırma projesiyle
desteklemek istiyoruz. Tüm bu çalışmalarda temel hedefimiz bir tanı kiti veya
bir test geliştirmek. Bu testlerin temelini oluşturmuş durumdayız" dedi.
NÖROM'DA KLİNİK ARAŞTIRMALAR
BAŞLATILACAK
Elde ettikleri sonuçların optimize edilmesi için geniş çaplı
bir klinik çalışmayı NÖROM merkezinde gerçekleştireceklerini ifade eden Son,
şunları kaydetti:
"Doktorların tanılarına destek olmayı hedefliyoruz.
Klinik araştırmalarımız başladığında, örneğin 65 yaş üstünde 'hatırlayamama'
gibi semptomlar gösteren kişiler bize yönlendirilecek. Biz de bu genetik
analizlerini yaparak hastanızda 'risk arttıran ya da koruyuculuk sağlayan
faktörlere dayalı değerlendirmesi buradadır, klinikte gördüğünüz tablo ile bunu
birleştirerek karar verebilirsiniz' diyeceğiz. Aynı zamanda klinikten hasta
gönderen doktorlara tanıda yardımcı olurken bu hastaları uzun süreli yani 2-3
sene sonra takip edeceğiz. Böylece geriye dönük testimizin güvenirliği de daha
iyi test edebileceğiz."
"HASTALIKTA
ERKEN TANI ÇOK ÖNEMLİ"
Yeşim Aydın Son, Alzheimer'da ayırıcı tanının yanında erken tanının da önemine işaret ederek, "Beyinde oluşan dejeneratif olguları engelleyemesek bile yavaşlatmak için bazı yöntemler literatüre girmiş durumda. Bu noktada erken tanıda bizim araştırmamız büyük önem taşıyor" değerlendirmesinde bulundu.
AA
8 Mayıs Dünya Yumurtalık Kanseri Farkındalık Günü’nde, yakalandığı hastalığı yenen keman sanatçısı Melike Demirel, hastanedeki diğer kanser hastalarına moral vermek amacıyla konser verdi.
Optik sektöründe kalitesiz ve zararlı gözlüklerin yaygın olduğu dönemde, halkımızın göz sağlığına dikkat etmesi hayati önem taşıyor. Bu konuda önemli bilgiler veren optisyen Nazif Eken, sağlık açısından doğru gözlük seçiminin ne kadar önemli olduğunu vurguluyor.
Akdeniz Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Özlenen Özkan ve organ nakli ekibi tarafından Cahit Çiğdem Gül’e oğlu Burak Çiğdem Gül’den alınan karaciğer nakledildi.
Yaptığı yüz, kol ve rahim nakilleri ile adını tüm dünyaya duyuran Akdeniz Üniversitesi (AÜ) Prof. Dr. Tuncer Karpuzoğlu Organ Nakli Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Ömer Özkan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın destekliği Bilimsel Araştırma Vadisi Projesi’yle ilgili olarak geleceğe dair önemli mesajlar verdi.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 2024 yılı sonuna kadar 36 bin sağlık personelinin istihdam edileceğini duyurdu.
Sözleşmeli 36 bin sağlık personeli istihdamı kapsamındaki sağlık birimlerinin yeniden belirlenmesine ilişkin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan imzalı karar Resmi Gazete’de yayımlandı.
Alanya İlçe Sağlık Müdürü Nadir Aldemir, toz taşınımı ile ilgili olarak KOAH ve astım hastalarında tozun bazı problemlere yol açabileceğini belirterek, risk grubunda olan vatandaşların dışarı çıkarken maske takmaları önerisinde bulundu.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, randevu onay sisteminin de devreye alınacağını, onay verdiği halde randevusuna gitmeyenlere aynı bölümden 15 gün içinde yeni randevu verilmeyeceğini belirtti. Koca, iki kez üst üste randevuya gitmeyenlere de tüm branşlarda 15 gün randevu verilmeyeceğini açıkladı.
Bitki yetiştirmek ve bahçecilikle uğraşmanın ruhsal sağlık açısından önemli olduğunu söyleyen Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Zeynep Aydın, “20 dakikalık bahçe işleri, bitki bakımı gibi fiziksel aktiviteler, beyin hücrelerinin çoğalmasını ve büyümesini aktive eder. Alzheimer ve parkinson gibi beyin hücrelerinin yıkımı ile seyreden rahatsızlıklara iyi gelir” dedi.
Bakan Koca, Antalya’da meydana gelen teleferik kazasında 17 kişinin hastanelere yaralı olarak nakledildiğini açıkladı.
© Copyright © 2022 Lider Gazete, Sitemizde bulunan yazı, video, fotoğraf ve haberlerin her hakkı saklıdır. İzinsiz veya kaynak gösterilmeden kullanılamaz