Nesli tehlike altındaki caretta caretta türü deniz kaplumbağalarının Akdeniz'in Türkiye kumsallarındaki yuvalama sezonu, soğuk hava nedeniyle bu yıl 2 haftadan fazla gecikti. Antalya'nın 29,5 kilometrelik Belek kumsalı ise nisan sonu-mayıs başı itibarıyla deniz kaplumbağalarının en büyük yuvalama alanı olarak biliniyor. Belek'te yuvaların tespiti, caretta carettaların yumurtadan çıkışları, bunların kayıt altına alınması ve korunması gibi çalışmaları yürüten Ekolojik Araştırmalar Derneği (EKAD), 2 yıldır aynı faaliyetleri 26 kilometrelik Manavgat-Kızılot kumsalında da gerçekleştiriyor.

Öte yandan bu yılki yuva sayıları, geçen seneye göre Belek'te yüzde 61, Kızılot'ta ise yüzde 38 azaldı.

SOĞUK HAVA YUVALARI ETKİLEDİ

Toplam 55,5 kilometrelik 2 kumsalda görevliler ve gönüllüler ile yapılan saha çalışmalarını anlatan EKAD Başkanı Hacettepe Üniversitesi'nden Dr. Ali Fuat Canbolat, "Her gün 04.30 sıralarında 2 kumsalda görevlilerimiz sahile inerek, saat 11.00'e kadar yuva taraması yapıyor. Tespit edilen yuvalar, numaralandırılarak, kayıt altına alınıyor. Bu yıl havaların soğuk gitmesi nedeniyle geçen yıllara göre yuva oluşumunda yaklaşık 2-3 haftalık gecikme yaşandı. Belek'te ilk yuva 17 Mayıs, Kızılot'ta 21 Mayıs'ta oluştu" dedi.

Belek'te 1500, Kızılot'ta ise 1400 yuva olduğunu açıklayan Dr. Canbolat, "Yeni yuva oluşu sürecinin bittiğini söyleyebiliriz. Oluşursa da nadiren olur. Geçen yıl Belek'te 3 bin 850, Kızılot'ta ise 2 bin 250 yuva oluşmuştu. Yarı yarıya azalmasının nedeni, kaplumbağaların çiftleşme dönemi olan nisan-mayıs aylarında deniz sıcaklığındaki düşüş. Geçen sene aynı dönemde 18-18,5 derece olan deniz suyu sıcaklığı, bu yıl 17-17,5 derece civarındaydı" diye konuştu.

1 DERECELİK FARK ETKİLİ OLDU

Türkiye'deki yuvalama alanlarında yuva sayısının azaldığını aktaran Dr. Canbolat, "Geçen senelere göre, deniz suyu sıcaklıklarının düşük olması nedeniyle hayvanların çiftleşemediğini, çiftleşme olmadığı için de doğal olarak yuva yapmaya çıkmadıklarını düşünüyoruz. Diğer bölgelerdeki arkadaşlarla da görüştük, onlarda da aynı oranlarda azalmalar söz konusu. Tüm Türkiye'de aynı durum, zaten yuvalamaların geç başlamış olması da buna bir işaret. Yaklaşık 1 derecelik değişimin ortaya koyduğu fark" dedi. 

Dr. Ali Fuat Canbolat, şu ana kadar Belek'te 400 yuvadan yavru çıkışı kaydı alındığını ve 20 bin yavrunun denizle buluştuğunu söyledi. Canbolat, Kızılot'ta ise 7 bin yavru çıkışı olduğunu, her 2 kumsalda yavru çıkışlarının eylül sonuna kadar devam edeceğini kaydetti. 2 sahilde 50'ye yakın gönüllüyle eylül sonuna kadar saha çalışmalarının süreceğini anlatan Canbolat, "Her geçen yıl hem sahil bölgesindeki oteller ve diğer tesisler hem yerleşik yaşayan vatandaşlar, kamu kurumları ve turistlerin çok daha hassas davrandığını görüyoruz. Herkeste duyarlılığın ciddi düzeyde arttığını memnuniyetle gözlemliyoruz. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Doğa Koruma Milli Parklar, Serik Belediyesi gibi kurumlar da çalışmalarımıza büyük destek veriyor" diye konuştu.

DHA