Elektrik Mühendisleri Odası Antalya Şube Başkanı Şaban Tat, “Bu tesislerin yapılması gereken aylık rutin bakımları dışında imalatçı firmanın belirlemiş olduğu dönemlerde yıllık ağır bakımları da yapılmalıdır. Hatta tesisin her gün çalışma öncesi ön kontrolleri de tesis operatörleri tarafından yapılması gerekmektedir” dedi.

Antalya'da Ramazan Bayramı’nın 3’üncü günü yaşanan 1 kişinin ölümüne neden olan Konyaaltı ilçesindeki Tünektepe Teleferik Tesisleri’nde yaşanan teleferik kazasıyla ilgili olarak Makine Mühendisleri Odası ve Elektrik Mühendisleri Odası tarafından bir basın toplantısı düzenlendi. Toplantıda kazanın ardından yapılan açıklamalarda, ruhsat aşamasındaki uygunluğun sürekliliğinin ancak eksiksiz bakım ve kontrollerle sağlanabileceği vurgulandı. Elektrik Mühendisleri Odası Başkanı Şaban Tat, kaza sonrası yapılacak incelemelerin zaman alabileceğini belirterek adli makamlara tam bir güven duyduklarını ve sürecin hukuki boyutunun başladığını ifade etti.

“ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER”

Teleferik tesislerinin periyodik kontrollerinin ve bakımlarının önemine dikkat çeken Tat, mevcut durumda yapılan uyarıları aktararak TS EN 1709 standardına göre kontrollerin yapılması gerektiğini vurguladı. Ortak yaptıkları basın açıklamasında alınması gereken tedbirleri sıralayan Tat, “Mekanik, elektriksel ve hatta inşaat yoğunluğu yüksek olan bu tesiste meydana gelen kazanın kesin nedeninin tespiti de haliyle zaman alacaktır. Bilirkişi olarak atanan meslektaşlarımızın gerekirse hesaplı ya da laboratuvar testleriyle destekli bulgular ile konuyu en kısa sürede aydınlatma yolunda adli makamlara özveri ile destek olacaklarına inancımız da tamdır. Sürecin hukuki boyutu henüz başladığı ve sadece olay yerinden elde edilen ilk incelemeler sonucu elde edilen bilgiler mevcut olduğundan, tarafımızca yapılacak genel değerlendirmede olayın detaylarından ziyade bu tür tesislerde alınması gereken tedbirlerden bahsedilecektir” dedi.

“HER GÜN ÖN KONTROLLER YAPILMALIYDI”

Tat, “Ruhsat aşamasında bir teleferik tesisinin teknik özelliklerinin, bakım ve tesis operatörlerinin yeterliliği ve sistem donanımlarının uygunluğu; 23.07.2009 tarih ve 27297 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren ‘İnsan Taşımak Üzere Tasarımlanan Kablolu Taşıma Tesisatının Ruhsatlandırılması, Bakım ve İşletilmesine Dair Tebliğ’ kapsamında; TÜRKAK’dan akredite A tipi muayene kuruluşları tarafından verilmektedir. Ruhsat aşamasında var olan uygunluğun sürekliliği ancak bakım ve periyodik kontrollerin eksiksiz yapılması ile mümkün olacağı gözden kaçmamalıdır.   Ayrıca, teleferik gibi tesislerin bakımlarının ve kontrollerinin TS EN 1709 standardına göre yapılması gerekmektedir. Bu standartta tüm aksamlar ile ilgili kontroller belirtilmiştir. Bu tesislerin yapılması gereken aylık rutin bakımları dışında imalatçı firmanın belirlemiş olduğu dönemlerde yıllık ağır bakımları da yapılmalıdır. Hatta tesisin her gün çalışma öncesi ön kontrolleri de tesis operatörleri tarafından yapılması gerekmektedir” diye konuştu.

AĞIR BAKIMLARI YAPILMALIYDI

Aylık bakımların yanı sıra yıllık ağır bakımların da önemine değinen Tat, “Aylık bakımlarda tüm tahrik sistemi, frenler, makaralar, kasnaklar, makaralı zincirler, çekme askıları ve diğer birçok aksamın kontrolü yapılmalıdır’ diyerek şunları kaydetti:

“Yıllık ağır bakımlarda, kaynak ve cıvata gibi bağlantı elemanlarının korozyon ve paslanma kontrolü yanında gevşeme durumları da kontrol edilmelidir. Bunlar gerek gözle kontrol şeklinde olurken tanımlı aralıklar ile tüm bağlantılarda yorulma, deformasyon, korozyon gibi durumlar 3. taraf bağımsız akredite muayene kuruluşu tarafından tahribatsız malzeme muayenesine de tabi tutulabilir. Tahribatsız malzeme muayenesi için gerekli aralıklar ilgili standartta tanımlıdır. Hatta yıllık ağır bakımlarda en elverişsiz operasyonel yükleme koşulları altında tahrik sistemleri, fren ve diğer tanımlı ekipmanın testleri gerçekleştirilmelidir.”

“ACİL EYLEM PLANI GEREKLİ”

Teleferik tesislerinde acil eylem planlarının bulunması gerektiğini söyleyen Tat, coğrafi koşulların farklılığına dikkat çekti ve her tesis için acil eylem planlarının hazırlanması gerektiğini vurguladı. Tat konuşmasında “Acil eylem planının mevcut olması gerekirdi. Ancak helikopter ile kurtarmanın yanında acil eylem kurtarma planları olmalıydı. Hangi tesis olursa olsun, coğrafi koşulları farklı olan bir sürü tesis var. Bunların her birinin böyle acil durumlarda acil eylem planlarının veya tahliye planlarının olması ve hemen devreye girmesi gerekirdi” dedi.

“PERİYODİK BAKIM KAMUSAL ALANDA KALMALI”

Periyodik kontrollerin kamusal alanda kalması gerektiğinin altını çizen Atmaca ise “Burada çalışan mühendislerin ve yetkililerin belgeleri ve sicilleri kontrol edilmeli. Bu kontrolleri yapan kişileri yetkin değildir diyemeyiz. Bu belgelendirmeler meslek odalarınca takip edilebilir. Eğer yapılmazsa bu tarz sonuçlar meydana gelebiliyor. Şunu unutmamak gerekir ki, bakım özel sektörün işi. Periyodik kontrol kamusal alanda kalmalı. Kamu kurumu niteliğinde her kurum periyodik kontrol yapabilir. Bunun dışında mühendislerin yetkilendirilmesi, sicil takibi meslek odalarınca yapılabilir. Bu noktalarda mevzuatlarda açıklıklar var. Bunların çözülmesi gerekir” diye ifade etti.

DİREK NASIL YIKILDI?

Basın mensuplarının soruları üzerine ‘direk nasıl yıkıldı” sorusuna yanıt veren Atmaca, “Direkt branşa bağlı vidaların kopması ile yıkıldı. Bir yerde sıkışma ile aks eden kuvvetin vidaların dayanma kuvvetinin üzerine çıktığını görüyoruz. İşte biraz önce bahsettiğimiz bakımlarda bu kaynakların veya bağlantı noktaların tahribat alıp almadığını kontrol etmek lazım. Aynı araç bakımı gibi. Belli bir kilometre yapana araç bir arızası yoksa bile nasıl bakıma giriyorsa, teleferik de aynı şekilde belli bir sayıda devir attığında bakıma girmeliydi” diyerek bakımın önemine değindi.