Türkiye'nin ilk insanlı uzay misyonu kapsamında, Uluslararası Uzay İstasyonu'ndaki ilk Türk astronot Alper Gezeravcı deneylerine hız kesmeden devam ediyor.

Türkiye, astronot Alper Gezeravcı'nın uzay yolculuğunu heyecanla takip ediyor.

Gezeravcı, bugün uzay görevi için mikroalg yaşam destek üniteleri alanında Boğaziçi Üniversitesi Dr. Öğretim Üyesi Berat Haznedaroğlu'nun sorumluluğundaki "UzMAn" deneyini yapacak.

Bu deneyle, dünyada zorlu koşullara adapte olan mikroalg türlerinin yerçekimsiz koşullar altında büyüme ve dayanıklılık testlerinin gerçekleştirilmesi, metabolik değişikliklerinin incelenmesi, karbondioksit yakalama performanslarının ve oksijen üretim kabiliyetlerinin belirlenmesi için kapalı sistemlere yaşam destek ünitesi geliştirilmesi hedefleniyor.

GEN ARAŞTIRMASI DENEYİ DE YAPILACAK

Gezeravcı'nın ikinci yapacağı deney ise Yıldız Teknik Üniversitesinden Tuğçe Celayir'in proje yöneticisi olduğu mikro yerçekimi altında bitkilerde CRISPR-GEM, gen düzenleme verimliliğinin araştırılması olacak.

Söz konusu deneyle, biyorejeneratif yaşam destek sistemlerinin iskeleti olan bitkilerin, uzay görevi sırasında meydana gelen, biyolojik olan ve olmayan stresler karşısındaki savunma mekanizmalarının anlaşılması ve geliştirilmesine yönelik moleküler biyolojinin modern gen düzenleme tekniklerinden CRISPR'nin mikro yerçekimi ortamda bitkiler üzerindeki etkinliğinin araştırılması amaçlanıyor.

Gezeravcı, deneylerine, Tuz Gölü'nde yetişen endemik Schrenkiella Parvula isimli halofit bitkinin uzay ortamına karşı verdiği fizyolojik ve moleküler tepkileri araştıran "EXTREMOPHYTE" ile başlamıştı.

ÇOK SAYIDA BİLİMSEL DENEY YAPACAKLAR

Türkiye'nin ilk astronotu Alper Gezeravcı, 14 gün boyunca Uluslararası Uzay İstasyonu'nda 13 deney yapacak.

Bu deneyler, mikro yer çekimi ve uzay ortamında insan genetiği, insan sağlığı, biyoloji gibi alanlarda olacak.

Uzay için yeni nesil alaşımlar deneyinde yüksek sıcaklıklara dayanıklı alaşımların üretilmesi üzerine çalışılacak.

Deneyin, uzay, havacılık ve savunma sanayii için malzeme geliştirilmesine katkı sağlaması hedefleniyor.

Dünyada zorlu koşullara adapte olan tek hücreli canlıların yer çekimsiz koşullarda büyüme testleri de gerçekleştirilecek.

ASTRONOTLARIN DEĞİŞİMİ İNCELENECEK

Başka bir deneyde astronotların uzayda düşük yer çekimi, radyasyon, beslenme, uykusuzluk gibi durumlarda fizyolojik ve biyokimyasal değişimleri incelenecek.

Uzay radyasyonunun kanserli hücre oluşumuna etkisi de araştırma konusu olacak.

Bir diğer deney ile tek hücreli canlıların uzay ve Antarktika bölgesindeki büyüme verileri karşılaştırılarak.

BİTKİLERDEKİ DEĞİŞİM İNCELENECEK

Bitkilerin, mikro yer çekimi altındaki değişimleri incelenecek.

Propolis maddesinin mikro yer çekiminde bakteriler üzerindeki etkisi araştırılacak.

Bir diğer deney de ses frekans değişiminden rahatsızlıkların tespit edilmesi olacak.

Yapay zeka desteği ile havanın oksijen seviyesi hesaplanarak düşük yer çekiminin sebep olduğu rahatsızlıklar tanımlanacak.

Çalışmalar TÜBİTAK Uzay, Axiom Space ve NASA ile koordineli şekilde yürütülecek.