Vasiyetname, ölüme bağlı tasarruflardan birisidir. Niteliği gereği vasiyetin miras bırakılana yöneltilmesi, varması ya da muhatabınca kabul edilmesi gerekmeyen bir irade beyanıdır. Miras bırakanın ölümüne kadar, herhangi bir kimsenin rızasına gerek bulunmaksızın miras bırakan tarafınca her zaman serbestçe geri alınabilir. Bu durumun aksine yönelik belirtilen beyan ve şartlar geçersizdir.

***

Vasiyetnamenin önemli bir hukuki işlem olması sebebiyle, kanunda belirtilen şekilde yapılması gerekmektedir. Şekil şartının en önemli sebebi, vasiyetnamenin etkisinin miras bırakanın ölümünden sonra ortaya çıkması ve bu zamandan sonra miras bırakana ulaşmanın imkansız olmasıdır. Kanun koyucu bu sebeple vasiyetnameyi şekil şartına tabi tutmuştur.

***

Vasiyetnamenin Kapsamı

Miras bırakanın; altsoyu (çocuğu, torunu) ana, babası veya eşi varsa miras bırakan mirasının saklı paylar dışında kalan kısmında vasiyetname yapabilir. Bu mirasçılardan hiçbirisi yoksa, miras bırakan mirasının tamamı üzerinde tasarrufta bulunabilir. (Saklı pay, bir kişinin hak ettiği mirastan alması gereken asgari pay oranıdır.)

***

Vasiyetname Nasıl Yapılır?

Vasiyetname; resmî şekilde, miras bırakanın el yazısıyla ya da sözlü olarak yapılabilir. Resmî vasiyetname, iki tanığın katılmasıyla resmî memur tarafından düzenlenir. Resmî memur, sulh hukuk hâkimi, noter veya kanunla kendisine yetki verilmiş diğer bir görevli olabilir. Miras bırakan, arzularını resmî memura bildirir. Bunun üzerine memur, vasiyetnameyi yazar veya yazdırır. Sonrasında ise okuması için miras bırakana verir.

***

Vasiyetname, miras bırakan tarafınca okunup imzalanır. Vasiyetnameye tarih ve imza konulduktan hemen sonra miras bırakan, vasiyetnameyi okuduğunu, bunun son arzularını içerdiğini memurun huzurunda iki tanığa beyan eder. Tanıklar, bu beyanın kendi önlerinde yapıldığını ve miras bırakanı tasarrufa ehil gördüklerini vasiyetnameye yazarak veya yazdırarak altını imzalarlar.

***

El yazılı vasiyetnamenin; yapıldığı yıl, ay ve gün gösterilerek başından sonuna kadar miras bırakanın el yazısıyla yazılmış ve imzalanmış olması zorunludur. El yazılı vasiyetname, saklanmak üzere açık veya kapalı olarak notere, sulh hukuk hâkimine veya yetkili memura bırakılabilir.

Sözlü vasiyetname de ise miras bırakan; yakın ölüm tehlikesi, ulaşımın kesilmesi, hastalık, savaş gibi olağanüstü durumlar yüzünden resmî veya el yazılı vasiyetname yapamıyorsa, sözlü vasiyet yoluna başvurabilir. Bunun için miras bırakan, son arzularını iki tanığa anlatır ve onlara bu beyanına uygun bir vasiyetname yazmaları veya yazdırmaları görevini yükler.

***

Vasiyetten Dönme

Mirasbırakan, vasiyetname için kanunda öngörülen şekillerden birine uymak suretiyle yeni bir vasiyetname yaparak önceki vasiyetnameden her zaman dönebilir. Miras bırakan, yok etmek suretiyle de vasiyetnameden dönebilir. Vasiyetname, miras bırakanın ölümüyle açılır. Miras bırakanın sağlığında yapmış olduğu mirasla ilgili kazandırmalar ve paylaştırmalar, terekenin ölüm anındaki durumuna göre değerlendirilir.

SON SÖZ

Hiçbirimiz ölüm gerçeğiyle yüzleşmek istemesek de ölüm hayatın sonudur. Ölümden sonra mirasçılarınızın işini kolaylaştırmak adına vasiyetname yapmak iyi bir fikir olabilir.