ASPERGER SENDROMU

Saadet Elevli

04.04.2024 - 09:00

YAYINLANMA

25.04.2025 - 20:53

GÜNCELLEME

04.04.2024 - 09:00

YAYINLANMA

25.04.2025 - 20:53

GÜNCELLEME

Asperger sendromu, dil ve bilişsel gelişimde klinik olarak önemli bir gecikme olmaksızın, karşılıklı sosyal etkileşimde niteliksel bozulma, davranış, ilgi ve etkinliklerde kısıtlılık ve yineleyici örüntülerle karakterize bir yaygın gelişimsel bozukluktur.

***

İsmini Hans Asperger’den alan, otizm spektrum bozukluğunun bir çeşidi olan asperger sendromu, sosyalleşebilme ve etkili iletişim kurabilme yeteneklerini sınırlayan gelişimsel bir bozukluk olarak değerlendirilmektedir. Bu sendroma sahip bireylerin dar ilgi alanlarına sahip oldukları, katı rutinler ve sıklıkla tekrarlayan davranışlara sahip oldukları görülmektedir.

***

2013 yılına kadar tek başına bir hastalık olarak tanımlanırken, bu tarihten sonra otizm spektrum bozukluğu yelpazesi içerisinde, yüksek işlevselliğe sahip bir alt kategori olarak değerlendirilmeye başlanmıştır. Asperger sendromunda belirtiler diğer otizm spektrum bozukluğu yelpazesinde yer alan bozukluklarına göre daha az şiddette görülmektedir.

Bu nedenle “yüksek işlevselliğe sahip” olarak değerlendirilmektedir. Belirtiler daha çok sosyal beceri alanında güçlükler, tek bir konu alanına aşırı ilgi ve tekrarlı davranışlar alanında yoğunluklu olarak görülmektedir. Asperger sendromunda görülen belirtiler şu şekilde özetlenebilir:

• Göz teması kurmakta güçlük

• Sosyal ilişkilerde güçlük yaşama (koşula uygun davranışlarda bulunmama, konuşmaya uygun cevap verememe gibi...)

• Yüz ifadesi, beden dili gibi sosyal mesajları anlamakta zorluk yaşama (kaşları çatılmış, kolları bağlı bir kişinin kızdığını fark edememek gibi)

• Olağandışı konuşma kalıpları kullanma ve ironiyi, mizahı ve alaycılığı ya da normal konuşma için önemli olan jestleri ve sosyal ipuçlarını anlamakta zorlanma

• Daha az duygulanım göstermek (mutlu olduğunda, keyifli olduğunda daha az gülümseme gibi, konuşmalarında vurgu ve tonlamaları duygudan yoksun, düz ve mekanik olmak gibi…)

• Daha çok yalnız vakit geçirmek istemek,

• Tek bir konuya aşırı ve yoğun ilgi gösterme (arabalarla ilgilenen Asperger sendromlu bir çocuğun arabalarla ilgili her türlü bilgiye hakim olması gibi...)

• İlgi duyduğu konuya tekrar tekrar dönmek,

• Aynı hareketleri tekrar tekrar yapmak

• Değişikliğe uyum sağlamada güçlük çekmek (kahvaltıda hep aynı yemeği isteme, hep aynı kıyafetleri giyinmek isteme gibi)

Belirtiler 4 yaş itibari ile gözlenebilmektedir ve kızlara oranlar erkeklerde daha sık rastlanmaktadır. Asperger sendromunun nedeni tam olarak bilinememekle birlikte, çevresel ve genetik faktörlerin yatkınlık oluşturduğu düşünülmektedir.

***

Birçok araştırma sonuçları şu faktörlerin risk faktörleri olarak değerlendirilebileceğini göstermektedir;

• Ailede herhangi bir otizm spektrum bozukluğu varsa diğer kişilerde de otizm spektrum bozukluğu görülme ihtimali normal topluma göre artış göstermektedir,

• Bazı genetik ve kromozal hastalıklara (frajil X sendromu, tüberosiklorozis) sahip kişilerde otizm yelpazesi bozukluğu görülme ihtimalinin yükseltmektedir,

• Gebelikte yaşanan sorunlar otizm spektrum bozukluklarının gelişmesine neden olabileceği ya da yatkınlığa neden olabileceği belirtilmektedir

• İleri yaşta anne baba olmanın otizm spektrum bozukluğu riskini arttırdığı gözlenmektedir.

***

Asperger sendromunun belirtileri kişiden kişiye göre değişebilmekte, tanılama genellikle bireyin gelişim öyküsünün alınması, davranışlarının gözlenmesi, dil ve iletişim becerilerinin değerlendirilmesi ile çocuk ruh sağlığı uzmanı tarafından yapılmaktadır.

BİR CEVAP YAZ

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Yorumlar (0 Yorum)

ASPERGER SENDROMU

Saadet Elevli

BİR CEVAP YAZ

Diğer Yazıları

YAS SÜRECİ

FOBİLERLE YÜZLEŞMEK

ÖZGÜL FOBİLER(2)

ÖZGÜL FOBİLER

‘TEMBEL’ DEĞİLSİN HASTA OLABİLİRSİN! (2)

‘TEMBEL’ DEĞİLSİN HASTA OLABİLİRSİN!

BİPOLAR BOZUKLUK (2)

BİPOLAR BOZUKLUK

OBEZİTE (2)

OBEZİTE

PANİK BOZUKLUK (2)

PANİK BOZUKLUK

TOPLUMUN SESSİZ TRAJEDİSİ (2)

TOPLUMUN SESSİZ TRAJEDİSİ

EMDR TERAPİSİ (2)

EMDR TERAPİSİ

İŞ YERİNDE MOBBİNG: GÖRÜNMEYEN TEHDİT

KORKUNUN GİZLİ YÜZÜ: ANKSİYETE

MAVİ ORKİDE (2)

MAVİ ORKİDE

RÜYALARIN ŞİFRESİ (2)

RÜYALARIN ŞİFRESİ

ÇOCUKLARDA TIRNAK YEME DAVRANIŞLARI

ÇOCUĞUNUZUN GİZLİ SİNYALLERİ

KLOSTROFOBİ: KAPALI ALAN FOBİSİ

BULİMİA NEVROZA

KÖKLER, EVLER VE DÜŞLER…

SONSUZ AŞKIN YOLU (2)

SONSUZ AŞKIN YOLU

SEN DEĞİŞİNCE DÜNYA DEĞİŞİR

ÇOCUKLARDA TUVALET EĞİTİMİ (2)

ÇOCUKLARDA TUVALET EĞİTİMİ

ANOREKSİYA NEVROZA

BAĞIMLILIK NASIL OLUŞUR? (2)

BAĞIMLILIK NASIL OLUŞUR?

ERGENLİK DÖNEMDE ‘CİNSEL’ GELİŞİMLER

ÇOCUKLARDA CİNSEL GELİŞİM (3)

ÇOCUKLARDA CİNSEL GELİŞİM (2)

ÇOCUKLARDA CİNSEL GELİŞİM

DİJİTAL ŞİDDET (2)

DİJİTAL ŞİDDET

BAĞIMLILIK VE AİLE (2)

BAĞIMLILIK VE AİLE

İNTERNET BAĞIMLILIĞI (2)

İNTERNET BAĞIMLILIĞI

Bağımlılığa karşı pozitif ebeveynlik (2)

BAĞIMLILIĞA KARŞI POZİTİF EBEVEYNLİK

Çocuklarda tırnak yeme davranışı (2)

ÇOCUKLARDA TIRNAK YEME DAVRANIŞI

AYRILIK KAYGISI (2)

Ayrılık kaygısı

Narsisizm ve sosyal medya (2)

NARSİSİZM VE SOSYAL MEDYA

Spor ve egzersizin ‘bağımlılığa’ etkisi (2)

Spor ve egzersizin ‘bağımlılığa’ etkisi

ÇOCUK EĞİTİMİ ANNE BABA EĞİTİMİYLE BAŞLAR…

SOSYAL FOBİ (2)

SOSYAL FOBİ

MÜKEMMELİYETÇİLİK

HELİKOPTER EBEVEYNLİK (2)

HELİKOPTER EBEVEYNLİK (1)

KLEPTOMANİ: ÇALMA HASTALIĞI

MİTOMANİ: YALAN SÖYLEME HASTALIĞI (2)

MİTOMANİ: YALAN SÖYLEME HASTALIĞI

ANNE BABALARA TATİL TAVSİYELERİ (3)

ANNE BABALARA TATİL TAVSİYELERİ (2)

ANNE BABALARA TATİL TAVSİYELERİ

DAMGALAMA (STİGMATİZASYON)-2

DAMGALAMA (STİGMATİZASYON)

ERGENLİK DÖNEMİ VE ÇOCUK İLETİŞİMİ (2)

ERGENLİK DÖNEMİ VE ÇOCUK İLETİŞİMİ

SU TERAPİSİ (HİDROTERAPİ) -2

SU TERAPİSİ (HİDROTERAPİ)

KARNE KRİZE DÖNÜŞMESİN

BABANIN ÇOCUK HAYATINDAKİ ÖNEMİ

OYUN TERAPİSİ (2)