29.04.2025 - 00:06
YAYINLANMADiline gereken önemi vermeyen, özeni göstermeyen milletler kültürel yozlaşma içerisinde zamanla millet olma bilincini kaybeder. Bunu söylerken kültürlerin birbirleriyle etkileşiminin doğal olmadığını düşündüğüm akla gelmesin. Tarihsel süreç, kültürlerin ve onun aktarıcısı olan dillerin başka kültür ve dillerle etkileşiminin örnekleriyle doludur ve bu etkileşim doğaldır. Ulaşım ve hele iletişimin dünyamızı küçülttüğü, mesafelerin bir anda alındığı günümüzde özellikle teknolojik yeniliklerin adlandırılmasında çoğunlukla yeniliğin kaynağındaki kullanımına uymak zorunda kalıyoruz. Bunun dahi istisnaları varken güzel Türkçemizi perdeleyen özenti sözcüklere itibar etmemek gerek.
***
“Tavuk” yerine “tawook”, Türkçeme saplanan ok… Batı kültürüne, diline özentiyle işyerinin Batı standardında olduğunu anlatmaya çalışan sığ düşüncenin dilimize, kültürümüze verdiği tahribatın farkında olmayan bir anlayışa Karamanoğlu Mehmet Bey’in, Hacı Bektaş Veli’nin dil bilinciyle dur demek lazım. Direnilirse devlet eliyle…
Türkçemiz, karşılaştığı kavramları isimlendirme bakımından oldukça zengin ve ses ahengini kendine özgü yapısıyla biçimlendirebilen bir dildir. İşlek eklerle, bileşik kelimelerle yeni kavramların adlandırılması, Türkçe ahenge uygun olmak kaydıyla halkımız tarafından kabul görmüştür. Örneğin “computer”i “bilgisayar”, “refrigerator”u “buzdolabı” bileşik sözcükleriyle; “prınter”ı “yazıcı”, “scanner”ı “tarayıcı” sözcükleriyle karşılamışız.
***
Türk Dil Kurumunun dilimize yabancı dillerden geçen kelimelerin karşılığı için yoğun çaba harcamakta olduğunu biliyoruz. Önerilen Türkçe sözcükler, görücüye çıkar gibi halkın kullanımına sunuluyor ve bu sözcükler işlek yapım ekleriyle ya da bileşik kelimelerle Türkçe ahenge uygun olarak önerilmişse zamanla toplum tarafından kabul görüyor. Kimileri de dilimizde karşılığı olmasına rağmen, hangi amaca hizmet ediyorsa, ısrarla yabancısını kullanıyor. İtirazımız buna…
Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun “Üç Dil” adlı şiirini hatırlayalım:
“En azından üç dil bileceksin…
En azından üç dilde düşünüp rüya göreceksin.
En azından üç dil…
Biri ana dilin;
Elin, ayağın kadar senin.
Ana sütü gibi tatlı,
Ana sütü gibi bedava,
Nenniler, masallar; küfürle de caba.”
***
Yabancı dil bilmenin önemi elbette yadsınamaz. “Bir dil bilen bir insan, iki dil bilen iki insan.” Ancak ana dilimizi yabancı kelimelerle bezeme (!) gafleti, özenti olduğu kadar gülünç duruma da düşürebiliyor insanı. Böylesi kullanımın muhatapları, ne demek istendiğini anlamamayı bir tarafa bırakın, tarzanca dilin sahibine, inanın, çoğu zaman gülmekteler. Elimiz, ayağımız kadar bizim olan; ana sütü gibi temiz güzel Türkçemize, kültürümüze hatta kendimize yabancılaşmanın garipliği…
***
“Türklüğün vicdanı bir,/ Dili bir irfanı bir.
Fakat hepsi ayrılır,/ Olmazsa lisanı bir.” diyor Ziya Gökalp. Dilin kaybedilmesi, millet olma bilincinin yok olması demektir.
Ses bayrağımızı içtenlikle severek, haz duyarak bilinçle kullanan insanlara bunun için saygı duyuyorum.
“Yerleşke” yerine “kampüs”, “savunma” yerine “defans”, “özgeçmiş” yerine “cv”, “anlamsız” yerine “abes”, “yıldız” yerine “star”, “eğilim” yerine “trend”, “bağlantı” yerine “link”, “ileti” yerine “mesaj”, “küresel” yerine “global”, “özgün” yerine “orijinal” … sözcüklerini kullananların güzel Türkçemizi ne amaçla yabana bıraktıklarını bir kez daha düşünmelerini salık veriyorum.
Hele “yemek odası” yerine “salamanje”, “tavuk” yerine “tawook” gülünçlüğüne düşen bilinçsizliği ise kınıyorum.
08.05.2025 - 00:11
17.04.2025 - 09:00
07.04.2025 - 09:00
27.03.2025 - 09:00
17.03.2025 - 09:00
07.03.2025 - 09:00
28.02.2025 - 09:00
18.02.2025 - 09:00
08.02.2025 - 09:00
27.01.2025 - 09:00
18.01.2025 - 09:00
07.01.2025 - 09:00
27.12.2024 - 09:00
17.12.2024 - 09:00
07.12.2024 - 09:00
27.11.2024 - 09:00
17.11.2024 - 09:00
07.11.2024 - 09:00
27.10.2024 - 09:00
17.10.2024 - 09:00
07.10.2024 - 09:00
29.09.2024 - 09:00
17.09.2024 - 09:00
07.09.2024 - 09:00
27.08.2024 - 09:00
17.08.2024 - 09:00
07.08.2024 - 09:00
27.07.2024 - 09:00
17.07.2024 - 09:00
07.07.2024 - 09:00
27.06.2024 - 09:00
17.06.2024 - 09:00
07.06.2024 - 09:00
27.05.2024 - 09:00
17.05.2024 - 09:00
07.05.2024 - 09:00
27.04.2024 - 09:00
20.04.2024 - 09:00
07.04.2024 - 09:00
27.03.2024 - 09:00
17.03.2024 - 09:00
07.03.2024 - 09:00
27.02.2024 - 09:00
17.02.2024 - 09:00
07.02.2024 - 09:00
27.01.2024 - 09:00
17.01.2024 - 09:00
07.01.2024 - 09:00
27.12.2023 - 09:00
16.12.2023 - 09:00
06.12.2023 - 09:00
27.11.2023 - 09:00
16.11.2023 - 09:00
10.11.2023 - 09:00
27.10.2023 - 09:00
17.10.2023 - 09:00
07.10.2023 - 09:00
27.09.2023 - 09:00
17.09.2023 - 09:00
07.09.2023 - 09:00
27.08.2023 - 09:00
16.08.2023 - 09:00
07.08.2023 - 09:00
26.07.2023 - 09:00
17.07.2023 - 09:00
07.07.2023 - 09:00
27.06.2023 - 09:00
17.06.2023 - 09:00
08.06.2023 - 09:00
BİR CEVAP YAZ
E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir