DOĞAL AFETLER

Selahattin Çelik

20.07.2024 - 09:00

YAYINLANMA

25.04.2025 - 20:53

GÜNCELLEME

20.07.2024 - 09:00

YAYINLANMA

25.04.2025 - 20:53

GÜNCELLEME

İnsan hayatının devam edebilmesi için gerekli olan temel ihtiyaçlardan biri yerleşmelerdir. Eskilerde oldukça geniş yer kaplayan doğal alanlar ile sınırlı olan insan faaliyetleri ve yerleşim alanları gün geçtikçe artmıştır. Günümüzde dünya üzerinde insan faaliyetlerinin ulaşmadığı ve yerleşimine açılmadığı pek az yer kalmış, doğal yaşam şartların bulunduğu alanlar oldukça azalmıştır. Yerleşmelerin ana unsuru olan konutlar ise ilk insanların yaşadığı basit korunaklardan günümüzdeki gökdelenlere kadar sürekli değişim göstermişlerdir.

Eski ana kara kütlelerinin ortasında yer alan Anadolu topraklarında en eski insan ve yerleşme izlerine rastlanmaktadır. Oldukça elverişli bir coğrafi konuma sahip olan Türkiye’nin hemen her köşesinde irili-ufaklı, geçici ve sürekli pek çok yerleşme birimi vardır. İnsanlık tarihi boyunca sayısız nüfus hareketleri, sosyal, kültürel ve ekonomik faaliyetler meydana gelmiş, bu hareketlilik yerleşme düzeni üzerinde derin etkiler bırakmıştır. Yeryüzündeki yerleşim alanları rast gele seçilmemişlerdir. Yerleşmelerin kuruluş yerlerinin seçiminin birçok nedeni vardır. Bunları iki ana grupta toplanabilir. Doğal şartların oluşturduğu nedenler, beşeri ve ekonomik faaliyetlerin oluşturduğu nedenler.

Doğal şartların insan faaliyetlerine engel teşkil etmediği, bir başka deyimle beşeri ve ekonomik faaliyetlerin uygun olduğu alanlarda yerleşme alanlarının yoğunluğu artmaktadır. Ancak yerleşme yerlerinin yer seçimleri yapılırken ileride karşılaşılması muhtemel olumsuzluklar göz önüne alınarak çok iyi düşünülüp sağlıklı planlamalar yapılmalı, olabilecek risklerin iyi analiz edilmesi gerekir.

Bazen bu husus çeşitli sebeplerden dolayı göz ardı edildiği için yerleşim yerleri geri dönüşü imkânsız bir çıkmaza girmekte, doğal afetlerde büyük can ve mal kayıpları yaşanmaktadır. Türkiye’nin hemen her yerinde verimli tarım arazilerinin gittikçe artan bir hızla yapılaşmaya açıldığı gözlenmektedir. Nüfusun ve şehirleşmenin hızlı arttığı yerlere yakın tarım alanlarında, tarımsal faaliyetlerden yeterince fayda sağlanamadığı bir gerçektir.

Bu konumdaki araziler gün geçtikçe yeni yerleşmeler tarafından işgal edilmektedir. Böylece hem tarımsal özelliklerini kaybetmekte hem de büyük oranda boş bırakılmaktadırlar. Bu olumsuz gelişme, ülkeyi tarım ürünleri bakımından dışarıya bağımlı hale getirmekte, milli geliri düşürmekte, ekolojik dengeyi bozmakta ve ülke ekonomisine büyük darbeler vuran beşeri bir felaket halini almaktadır.

Paha biçilmez değerdeki tarım alanlarının yerleşime açılması kesinlikle önlenmeli, bu sahalar tarihi varlıkların titizlikle korunduğu sit alanları gibi Koruma Kanunu kapsamına alınmalıdır. Yeni yerleşmeler, verimli tarım arazileri yerine bu düzlüklerin kenarlarında yer alan tarıma elverişsiz çorak tepe ve yamaçlarda yer almalıdır. Binlerce yıllık yerleşme tarihimizde bu hususa dikkat edilmiştir. Yerleşmelerin yer seçiminde mekânın depremsellik riski iyi analiz edilmeli, sağlam zeminler seçilmeli, depreme dayanıklı yapı malzemesi kullanılmalıdır.

Sel, heyelan, çığ, kaya düşmesi gibi doğal olay riskinin olduğu alanlarda ve doğal dengenin bozulmasına yol açacak yerlerde yapılaşmaya ruhsat verilmemeli, kaçak olarak inşa edilen yapılar mutlaka yıkılmalı, böylece kaçak yapılaşmaya emsal teşkil edecek yeni teşebbüslerin önüne geçilmelidir. Taban suyu seviyesinin yüksek olduğu yerlerle taşkınlara açık sahalarda kurulan yerleşmeler iklim değişikliklerinin yaşandığı günümüzde daha büyük risklerle karşı karşıya bulunmaktadırlar. Buralarda kısa sürede düşen büyük yağış miktarının yol açtığı seller büyük can ve mal kayıplarına sebep olmaktadır.

Ayrıca uzun süre devam eden bataklık alanlar tarım faaliyetlerini zorlaştırdığı gibi sivrisineklerin sebep olduğu sıtma hastalığına yol açmalarından dolayı yerleşmelerin sıkça kurulup ortadan kalkmasına sebep olmuştur. Yerleşme yerlerinin yer seçiminde bu riskler çok iyi analiz edilmeli, bu risklerle karşı karşıya kaldığı açıkça görülen yerleşmelerin yerleri değiştirilmelidir.

SON SÖZ

Doğal afetlerden sonra duruma müdahale edecek kurtarma ve acil yardım ekip ve imkânları sık sık gözden geçirilmeli, yapılacak tatbikatlarla her an etkili bir müdahale için hazır bulundurulmalıdırlar.

BİR CEVAP YAZ

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Yorumlar (0 Yorum)

DOĞAL AFETLER

Selahattin Çelik

BİR CEVAP YAZ

Diğer Yazıları

YENİ NESİL TURİZM: TÜRKİYE'Yİ KEŞFET

GÖKYÜZÜNE AÇILAN KAPI

TURİZMDE ULAŞIMIN ROLÜ

TÜRKİYE TURİZMDE ZİRVEYİ ZORLUYOR

YAKIN ÇAĞ: MODERN TURİZMİN DOĞUŞU

ELIZABETH’TEN THOMAS COOK’A

ROMA DÖNEMİNDE TURİZM AKTİVİTELERİ

TURİZMİN DOĞUŞU

REKREASYON VE TURİZM İLİŞKİSİ

REKREASYON VE TURİZM İLİŞKİSİ

İnsanları gezmeye yönelten sebepler

Turizm coğrafyasında hizmetler endüstrisi

Turizm ve önemi

TURİZM VE ÖNEMİ

TURİZM COĞRAFYASI

ENGELLİ DOSTU TURİZM

ENGELLİLİK ÇEŞİTLERİ VE ENGELLİ SAYISI

ENGELLİ TANIMI VE KAVRAMI

ENGELLİ SAYISI GÜN GEÇTİKÇE ARTIYOR (2)

ENGELLİ SAYISI GÜN GEÇTİKÇE ARTIYOR

TİCARET VE PAZARLAMA

TARIM VE HAYVANCILIK

YERLEŞMELERDE TOPRAK FAKTÖRÜ

İKLİM

YAMAÇ YERLEŞMELERİ

EĞİMLİ ALANLARDA YER ALAN YERLEŞMELER

DENİZ VE GÖLLERİN YERLEŞMELERE ETKİSİ

DÜZLÜK ALANLARDA YER ALAN YERLEŞMELER

KIRSAL YERLEŞMELER (2)

KIRSAL YERLEŞMELER

YERLEŞME COĞRAFYASI

YERLEŞMELERİN COĞRAFİ ANALİZİ

MAYMUNA DÖNÜŞEN YAHUDİLERİN KISSASI (2)

MAYMUNA DÖNÜŞEN YAHUDİLERİN KISSASI

LÜTUF VE İHSAN

BEŞERİ KUVVETLER

YAŞAMIN KAYNAĞI (2)

YAŞAMIN KAYNAĞI

YARATILIŞ GERÇEĞİ

Hz. ADEM’İN (AS) VEFATI

FITRATIN MİSAKI

HZ. ÂDEM’İN ZÜRRİYETİ

HZ. ADEM’İN (A.S.) PEYGAMBER OLUŞU

İLK CİNAYET VE İLK KATİL (2)

İLK CİNAYET VE İLK KATİL

İLK KURBAN

HZ. ADEM VE İNSAN NESLİNİN ÇOĞALMASI

IRKÇILIK

İNSANLARIN ÇOĞALIŞI

İNSANLARIN ÇOĞALIŞI

YERYÜZÜNÜN İLK MABEDİ: KABE

MÜMİNİN SİLAHI DUA

İLK İNSANIN DÜNYA HAYATINA BAŞLAMASI

CENNET VE CEHENNEM

FİRAVUN TÖVBESİ

ÂDEM’İN İKİ OĞLU KABİL VE HABİL

MANEVİ ARINMA

İLK İNSAN İLK TÖVBE

ŞEYTANIN TUZAKLARI

ŞEYTANIN VESVESELERİ

İLK KADININ YARATILIŞI (2)

İLK KADININ YARATILIŞI

DÜŞMANIMIZ ŞEYTAN

ŞEYTANIN LANETLENİP CENNETTEN KOVULUŞU

ŞEYTANIN YOLDAN ÇIKIŞI

MELEKLERİN ÂDEM'E SECDESİ

HZ. ADEM’İN (A.S.) DÜNYA’YA GEÇİŞİ

KUR'AN-A GÖRE EVRİM TEORİSİ

CENNET VE CEHENNEM

İNSANIN YARATILIŞI VE SORUMLULUĞU

YARATILIŞ MUCİZESİ

AYET AYET İNSAN

ALLAH KATINDA EN DEĞERLİ İNSAN

İNSANLIĞIN İLK YAYILIŞ NOKTASI

HZ. ADEM'İN YARATILIŞI

KENDİNİ BİLENLER ASLINI UNUTMAZ