16.04.2024 - 09:00
YAYINLANMA25.04.2025 - 20:53
GÜNCELLEMEYamaç yerleşmeleri, dağların eğimli yüzeylerinde
konumlanmışlardır. Birer su deposu olan dağların yamaçlarında yüzeye çıkan
temiz su kaynakları, dağlık alanların temiz havası, doğal bitki örtüsü ve güzel
manzaralar bu yerleşmelerin avantajlı yönleridir.
***
Ancak erozyon sel, toprak kayması, çığ, kaya düşmesi, gibi
doğal afetlere maruz kalma oranı yüksek olan yerleşmelerdir. Bütün eğimli
yüzeylerde etkili olan toprak aşınması (erozyon) en fazla eğimin arttığı yamaç
arazilerinde görülmektedir.
***
Türkiye topraklarının yarıdan fazlasında etkili ve çok
etkili bir aşınma veya erozyon süreci işlemektedir. Yine yapılan araştırmalarda
Türkiye’de başta Karadeniz Bölgesi olmak üzere birkaç il hariç hemen her ilde
heyelan görülebilmektedir.
***
En çok Doğu Karadeniz’de (Artvin, Rize, Giresun, Ordu,
Gümüşhane); Doğu Anadolu’da (Ardahan, Kars, Erzincan, Erzurum, Bayburt,
Tunceli, Elazığ, Bingöl, muş, Bitlis, Van, Hakkâri) ve Güneydoğu Anadolu’da
(Adıyaman, Şırnak); Adana ve Sivas’ta görülmek üzere çığ felaketlerine
rastlanmıştır.
***
Ayrıca Ankara, Bolu, İzmir, Adana, Kayseri, Tokat, Rize,
Gümüşhane, Adıyaman, Bingöl ve Mardin illerinde can ve mal kayıplarına yol açan
kaya düşmesi hareketleri görülmüştür (Doğanay, 1997, 360-373). Bütün bu doğal
afetler yerleşmelerin kuruluş ve gelişmelerinde etkili olmaktadırlar.
***
Yerleşmelere, insanın yaşama imkânı bulduğu her yerde
rastlanır. Ancak aşırı engebeli ve eğimli yamaçlarda doğal şartlar ekonomik
faaliyetleri sınırladığı için yerleşme dokularında bir seyrelme görülür. Bakı
durumu yerleşmelerin kuruluş ve gelişmesini etkileyen bir diğer jeomorfolojik
etkendir.
***
Kuzey Yarımkürede dağların güneye bakan yamaçları yerleşme
açısında daha yoğun olan alanlardır. Ayrıca konutların pencereleri çoğunlukla
güneye açılmaktadır. Bu durumda güneşten yararlanma amaçlanmıştır.
***
Bakı faktörünün söz konusu olduğu mekânlarda, aynı dağın
veya sıra dağların farklı yamaçlarında yer alan yerleşmelerin konumu ve
yoğunluğu bakımından zıtlıklara rastlanabilir. Doğu Karadeniz’de dağların kuzey
ve güney yamaçları bu farklılıkların en bariz bir şekilde görüldüğü yerlerdir.
***
Mardin şehrinin kurulduğu dağın Mezopotamya’ya bakan güney
yamaçları oldukça yoğun bir yerleşme dokusuna sahipken, dağın kuzey yamaçları
yerleşme birimlerinin oldukça seyrek olduğu gözlenmektedir.
11.04.2025 - 09:00
02.04.2025 - 09:00
01.04.2025 - 09:00
25.02.2025 - 09:00
24.12.2024 - 09:00
02.12.2024 - 09:00
24.11.2024 - 09:00
09.11.2024 - 09:00
02.11.2024 - 09:00
01.11.2024 - 09:00
14.09.2024 - 09:00
13.09.2024 - 09:00
03.09.2024 - 09:00
24.08.2024 - 09:00
21.08.2024 - 09:00
03.08.2024 - 09:00
02.08.2024 - 09:00
31.07.2024 - 09:00
26.07.2024 - 09:00
23.07.2024 - 09:00
20.07.2024 - 09:00
06.07.2024 - 09:00
02.07.2024 - 09:00
22.06.2024 - 09:00
11.05.2024 - 09:00
13.04.2024 - 09:00
11.04.2024 - 09:00
06.04.2024 - 09:00
03.04.2024 - 09:00
01.04.2024 - 09:00
02.03.2024 - 09:00
13.02.2024 - 09:00
10.02.2024 - 09:00
15.12.2023 - 09:00
09.12.2023 - 09:00
04.12.2023 - 09:00
02.12.2023 - 09:00
29.11.2023 - 09:00
21.11.2023 - 09:00
20.11.2023 - 09:00
13.11.2023 - 09:00
03.11.2023 - 09:00
01.11.2023 - 09:00
23.09.2023 - 09:00
22.09.2023 - 09:00
16.09.2023 - 09:00
13.08.2023 - 09:00
22.07.2023 - 09:00
10.07.2023 - 09:00
07.07.2023 - 09:00
05.07.2023 - 09:00
28.06.2023 - 09:00
10.06.2023 - 09:00
27.05.2023 - 09:00
26.05.2023 - 09:00
19.05.2023 - 09:00
08.05.2023 - 09:00
01.05.2023 - 09:00
24.02.2023 - 09:00
18.02.2023 - 09:00
14.01.2023 - 09:00
13.01.2023 - 09:00
10.01.2023 - 09:00
16.12.2022 - 09:00
04.12.2022 - 09:00
28.11.2022 - 09:00
13.11.2022 - 09:00
09.11.2022 - 09:00
23.10.2022 - 09:00
15.10.2022 - 09:00
25.09.2022 - 09:00
11.09.2022 - 09:00
28.08.2022 - 09:00
13.08.2022 - 09:00
07.08.2022 - 09:00
02.08.2022 - 09:00
25.07.2022 - 09:00
24.07.2022 - 09:00
19.07.2022 - 09:00
18.07.2022 - 09:00
17.07.2022 - 09:00
13.07.2022 - 09:00
12.07.2022 - 09:00
10.07.2022 - 09:00
09.07.2022 - 09:00
02.07.2022 - 09:00
28.06.2022 - 09:00
26.06.2022 - 09:00
01.06.2022 - 09:00
29.05.2022 - 09:00
28.05.2022 - 09:00
22.05.2022 - 09:00
15.05.2022 - 09:00
14.05.2022 - 09:00
07.05.2022 - 09:00
06.05.2022 - 09:00
04.05.2022 - 09:00
26.04.2022 - 09:00
15.03.2022 - 09:00
20.02.2022 - 09:00
16.02.2022 - 09:00
13.02.2022 - 09:00
30.01.2022 - 09:00
23.01.2022 - 09:00
15.01.2022 - 09:00
09.01.2022 - 09:00
06.01.2022 - 09:00
02.01.2022 - 09:00
26.12.2021 - 09:00
12.12.2021 - 09:00
09.12.2021 - 09:00
06.12.2021 - 09:00
05.12.2021 - 09:00
18.11.2021 - 09:00
14.11.2021 - 09:00
10.11.2021 - 09:00
07.11.2021 - 09:00
03.11.2021 - 09:00
31.10.2021 - 09:00
28.10.2021 - 09:00
19.10.2021 - 09:00
17.10.2021 - 09:00
12.10.2021 - 09:00
10.10.2021 - 09:00
07.10.2021 - 09:00
04.10.2021 - 09:00
26.09.2021 - 09:00
21.09.2021 - 09:00
19.09.2021 - 09:00
18.09.2021 - 09:00
12.09.2021 - 09:00
09.09.2021 - 09:00
04.09.2021 - 09:00
29.08.2021 - 09:00
28.08.2021 - 09:00
25.08.2021 - 09:00
21.08.2021 - 09:00
15.08.2021 - 09:00
11.08.2021 - 09:00
08.08.2021 - 09:00
17.07.2021 - 09:00
13.07.2021 - 09:00
26.06.2021 - 09:00
23.06.2021 - 09:00
16.06.2021 - 09:00
15.06.2021 - 09:00
09.06.2021 - 09:00
02.06.2021 - 09:00
26.05.2021 - 09:00
16.05.2021 - 09:00
05.05.2021 - 09:00
29.04.2021 - 09:00
21.04.2021 - 09:00
16.04.2021 - 09:00
06.04.2021 - 09:00
02.04.2021 - 09:00
30.03.2021 - 09:00
27.03.2021 - 09:00
26.03.2021 - 09:00
24.03.2021 - 09:00
20.03.2021 - 09:00
17.03.2021 - 09:00
13.03.2021 - 09:00
24.02.2021 - 09:00
20.02.2021 - 09:00
19.02.2021 - 09:00
17.02.2021 - 09:00
10.02.2021 - 09:00
03.02.2021 - 09:00
02.02.2021 - 09:00
29.01.2021 - 09:00
20.01.2021 - 09:00
15.01.2021 - 09:00
02.01.2021 - 09:00
26.12.2020 - 09:00
11.12.2020 - 09:00
05.12.2020 - 09:00
03.12.2020 - 09:00
21.11.2020 - 09:00
20.11.2020 - 09:00
18.11.2020 - 09:00
04.11.2020 - 09:00
17.10.2020 - 09:00
25.09.2020 - 09:00
23.09.2020 - 09:00
22.09.2020 - 09:00
18.09.2020 - 09:00
11.09.2020 - 09:00
10.09.2020 - 09:00
09.09.2020 - 09:00
08.09.2020 - 09:00
07.09.2020 - 09:00
03.09.2020 - 09:00
29.08.2020 - 09:00
28.08.2020 - 09:00
27.08.2020 - 09:00
26.08.2020 - 09:00
24.08.2020 - 09:00
20.08.2020 - 09:00
19.08.2020 - 09:00
18.08.2020 - 09:00
14.08.2020 - 09:00
BİR CEVAP YAZ
E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir