JEOPOLİTİK DEVLETLERİN “POLİTİK” DAVRANIŞLARI

Selahattin Çelik

21.11.2020 - 09:00

YAYINLANMA

25.04.2025 - 20:52

GÜNCELLEME

21.11.2020 - 09:00

YAYINLANMA

25.04.2025 - 20:52

GÜNCELLEME

Yerleşme süreci insanlık tarihi ile başlar. İnsanlar çoğalıp topluluklar oluşturduktan sonra bulundukları alanların dışına yayılmaya başlamalarıyla birlikte yaşamaya en elverişli alanlara sahip olma yarışı başlamış ve bu alanlar kapışılırcasına paylaşılmış ve jeopolitik mücadele bu yarışla başlamıştır. (Özçağlar, 2006, 97).

“Yer politikası” anlamına gelen ve Siyasi Coğrafya’nın bir bilim dalı olan Jeopolitik kavramı, ilk defa 1896 yılında İsveç kökenli coğrafyacı Rudolf Kjellen tarafından ortaya atılmıştır (Yılmaz, 2012, 12).

Jeopolitik, devletlerin kendi sınırları dahilindeki ve uluslararası arenadaki politik davranışlarını, coğrafi unsurlar aracılığıyla anlamak, açıklamak ve geleceği tahmin etmek üzerine kurulu coğrafi konuma, politik güce ve güç dağılımına odaklanan bir disiplindir.

Siyasi Coğrafya kapsamında bir bilim dalı olan Jeopolitik, Siyasi Coğrafyanın devletlere sağladığı avantaj ve dezavantajları inceler. Alman Jeopolitik bilimci Haushofer Jeopolitiği, “içinde yaşanılan coğrafi bölgenin ve tarihi gelişimin etkisi altında devletin üzerinde bulunduğu yer ile ilgisi” olarak; Spykman ise “bir ülkenin güvenlik politikasının coğrafi unsurlara göre planlanması” diye tanımlamıştır.

Dar anlamlarda “siyaset ve Coğrafyanın karşılıklı etkileşmine dayanan millî politika” (Definition of Geopolitics | Dictionary.Com) ve “ekonomik, sosyal siyasal ve stratejik faktörlerin, devletlerin dış politikalarına etkisinin incelenmesi (Acar, 1994, 8) olarak da tanımlan ve sosyoloji, uluslararası ilişkiler, siyaset bilimi, dinler, kültürler, mezhepler, demografi, diller, edebiyat, ideolojiler, siyasi organizasyonlar, ekonomik faaliyetler, siyasi konjonktür gibi çok sayıda alanı kapsayan Jeopolitik, ülkelerin mevcut ve gelecekteki önemi üzerinde belirleyici rol oynamaktadır.

Jeopolitik terimi, günümüzde “coğrafya, ekonomi ve demografi gibi faktörlerin siyaset ve özellikle de bir devletin dış politikası üzerindeki etkisinin incelenmesi; jeopolitik tarafından yönlendirilen bir devlet politikası, bir konuyla ilgili politik ve coğrafi faktörlerin bir kombinasyonu” gibi anlamlar kazanmıştır (Definition of Geopolitics /geopolitics).

Devletlerin jeopolitik özellikleri, dış politikalarını ve uluslararası siyasetteki konumlarını etkilemektedir. Yer politikası anlamındaki Jeopolitikte Türkiye’nin özel bir önemi vardır. Türkiye’nin üç tarafının denizlerle çevrili olması, Boğazları içinde barındırması, Karadeniz ve Hazar Denizi Havzası ile olan yakınlığı, aynı zamanda bir Akdeniz ülkesi olması; Türkiye’nin dış politikasını şekillendirmede belirleyici rol oynamaktadır.

Çok önemli bir jeopolitik konuma ship olmasından dolayı Türkiye dünya egemenliğinde söz sahibi olmak isteyen güçler tarafından devamlı tehdit edilmiştir. Bu tehditlerin hiçbir zaman sona ermeyeceği ve gelecekte de devam edeceğinden şüphe duyulmamalıdır.

Aynı zamanda bir Orta Doğu ülkesi olan Türkiye’nin güçlenmesi, egemen güçlerin bu coğrafyadaki çıkarlarına en büyük engeldir. Bundan dolayı ülkenin varlığının korunması ve devamı, önemli jeopolilik konumunun şuurunda olarak; sosyal, siyasal, kültürel ve ekonomik alanlarda daima güçlü olmasına bağlıdır.

BİR CEVAP YAZ

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Yorumlar (0 Yorum)

JEOPOLİTİK DEVLETLERİN “POLİTİK” DAVRANIŞLARI

Selahattin Çelik

BİR CEVAP YAZ

Diğer Yazıları

YENİ NESİL TURİZM: TÜRKİYE'Yİ KEŞFET

GÖKYÜZÜNE AÇILAN KAPI

TURİZMDE ULAŞIMIN ROLÜ

TÜRKİYE TURİZMDE ZİRVEYİ ZORLUYOR

YAKIN ÇAĞ: MODERN TURİZMİN DOĞUŞU

ELIZABETH’TEN THOMAS COOK’A

ROMA DÖNEMİNDE TURİZM AKTİVİTELERİ

TURİZMİN DOĞUŞU

REKREASYON VE TURİZM İLİŞKİSİ

REKREASYON VE TURİZM İLİŞKİSİ

İnsanları gezmeye yönelten sebepler

Turizm coğrafyasında hizmetler endüstrisi

Turizm ve önemi

TURİZM VE ÖNEMİ

TURİZM COĞRAFYASI

ENGELLİ DOSTU TURİZM

ENGELLİLİK ÇEŞİTLERİ VE ENGELLİ SAYISI

ENGELLİ TANIMI VE KAVRAMI

ENGELLİ SAYISI GÜN GEÇTİKÇE ARTIYOR (2)

ENGELLİ SAYISI GÜN GEÇTİKÇE ARTIYOR

DOĞAL AFETLER

TİCARET VE PAZARLAMA

TARIM VE HAYVANCILIK

YERLEŞMELERDE TOPRAK FAKTÖRÜ

İKLİM

YAMAÇ YERLEŞMELERİ

EĞİMLİ ALANLARDA YER ALAN YERLEŞMELER

DENİZ VE GÖLLERİN YERLEŞMELERE ETKİSİ

DÜZLÜK ALANLARDA YER ALAN YERLEŞMELER

KIRSAL YERLEŞMELER (2)

KIRSAL YERLEŞMELER

YERLEŞME COĞRAFYASI

YERLEŞMELERİN COĞRAFİ ANALİZİ

MAYMUNA DÖNÜŞEN YAHUDİLERİN KISSASI (2)

MAYMUNA DÖNÜŞEN YAHUDİLERİN KISSASI

LÜTUF VE İHSAN

BEŞERİ KUVVETLER

YAŞAMIN KAYNAĞI (2)

YAŞAMIN KAYNAĞI

YARATILIŞ GERÇEĞİ

Hz. ADEM’İN (AS) VEFATI

FITRATIN MİSAKI

HZ. ÂDEM’İN ZÜRRİYETİ

HZ. ADEM’İN (A.S.) PEYGAMBER OLUŞU

İLK CİNAYET VE İLK KATİL (2)

İLK CİNAYET VE İLK KATİL

İLK KURBAN

HZ. ADEM VE İNSAN NESLİNİN ÇOĞALMASI

IRKÇILIK

İNSANLARIN ÇOĞALIŞI

İNSANLARIN ÇOĞALIŞI

YERYÜZÜNÜN İLK MABEDİ: KABE

MÜMİNİN SİLAHI DUA

İLK İNSANIN DÜNYA HAYATINA BAŞLAMASI

CENNET VE CEHENNEM

FİRAVUN TÖVBESİ

ÂDEM’İN İKİ OĞLU KABİL VE HABİL

MANEVİ ARINMA

İLK İNSAN İLK TÖVBE

ŞEYTANIN TUZAKLARI

ŞEYTANIN VESVESELERİ

İLK KADININ YARATILIŞI (2)

İLK KADININ YARATILIŞI

DÜŞMANIMIZ ŞEYTAN

ŞEYTANIN LANETLENİP CENNETTEN KOVULUŞU

ŞEYTANIN YOLDAN ÇIKIŞI

MELEKLERİN ÂDEM'E SECDESİ

HZ. ADEM’İN (A.S.) DÜNYA’YA GEÇİŞİ

KUR'AN-A GÖRE EVRİM TEORİSİ

CENNET VE CEHENNEM

İNSANIN YARATILIŞI VE SORUMLULUĞU

YARATILIŞ MUCİZESİ

AYET AYET İNSAN

ALLAH KATINDA EN DEĞERLİ İNSAN

İNSANLIĞIN İLK YAYILIŞ NOKTASI

HZ. ADEM'İN YARATILIŞI