Bazı istisnaları hariç Sosyal Güvenlik Kurumunun prim ve diğer alacakları da diğer kamu alacakları gibi 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine tabidir.

6183 sayılı Kanunun Gecikme Zammı, Nispet ve Hesabı başlıklı 51 inci, Tahsil zamanaşımı başlıklı 102’nci ve tahsil imkansızlığı sebebiyle terkin başlıklı 106’ncı maddeleri bu istisnaları belirtmektedir. Bu konularda Sosyal Güvenlik Kurumunun kendi mevzuatı yani 5510 sayılı Kanun hükümleri uygulanmaktadır.

***

Öte yandan şirket ortaklarının ve yöneticilerinin sorumluluğu ise 6183 sayılı Kanunun limited şirketlerin amme borçları başlıklı 35 inci maddesi ile Kanuni Temsilcilerin Sorumluluğu başlıklı mükerrer madde 35 inci maddesinde düzenlenmiş bulunmaktadır.

Dolayısıyla işveren konumundaki şirketlerin Sosyal Güvenlik Kurumuna olan prim ve idari para cezası gibi borçlarından şirket ortakları ile şirket yöneticilerinin sorumluluğu konusunda genel olarak SGK 6183 sayılı Kanunun bu iki maddesini dikkate almakta olduğunun bilinmesi gerekir.

***

Ancak 6183 sayılı Kanunda yer alan hükümlerden farklı olarak 5510 sayılı Kanunun Primlerin ödenmesi başlıklı 88 inci maddesinin yirminci fıkrasında “Kurumun sigorta primleri ve diğer alacakları haklı bir sebep olmaksızın bu Kanunda belirtilen sürelerde ödenmez ise kamu idarelerinin tahakkuk ve tediye ile görevli kamu görevlileri, tüzel kişiliği haiz diğer işverenlerin şirket yönetim kurulu üyeleri de dahil olmak üzere üst düzeydeki yönetici veya yetkilileri ile kanuni temsilcileri Kuruma karşı işverenleri ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur.” hükmü yer almaktadır.

***

Dolayısıyla 5510 sayılı Kanunda yer alan bu hüküm nedeniyle Sosyal Güvenlik Kurumu alacaklarından şirket yöneticilerinin sorumluluğu konusundaki SGK uygulamaları 6183 sayılı Kanun hükümlerinden farklı uygulanmaktadır. Kurum uygulamalarında 5510 sayılı Kanun hükümleri yanında Sosyal Güvenlik Kurumunca 6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna Göre Kullanılacak Yetkilere İlişkin Yönetmelik ile 2011/53 sayılı İcra takip haciz ve satış işlemleri genelgesi gibi diğer alt mevzuat hükümleri dikkate alınmaktadır.

Bu hükümler ve mevcut uygulamalar doğrultusunda şirket ortakları ile yöneticilerinin Sosyal Güvenlik Kurumu alacaklarından sorumluluğu konusu aşağıdaki gibi üç ayrı başlıkta ele alabiliriz.

***

Limited Şirket Ortaklarının SGK Alacaklarından Sorumluluğu

Şirkette müdürlük veya başka herhangi bir temsil yetkisi olmayan limited şirket ortakları, ortağı oldukları şirketin Sosyal Güvenlik Kurumuna olan borçlarından, sadece şirketteki sermaye hisseleri oranında doğrudan sorumludurlar.

***

 Ayrıca SGK şirketin borcunu önce şirket tüzel kişiliğinden tahsil etme yoluna gider, ödeme emrini ilk önce şirket tüzel kişiliğine gönderir, şirketten tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan Kurum alacağı kalırsa o zaman şirket ortağından tahsil etme yoluna gider.

***

Eğer şirket tasfiye edilmiş ise ortada herhangi bir şirket tüzel kişiliği kalmamış olacağından bu durumda doğrudan şirket ortaklarından Kurum alacağını tahsil etme yoluna gider.