İşçi ve işveren arasında akdedilecek sözleşme ile haftalık normal çalışma süresi en fazla 45 saat ya da 45 saatin altında olarak belirlenebilir. Haftanın çalışılan günleri serbestçe belirlenebilir. Haftanın altı günü çalışılması gerekmemektedir.

Burada ki durum, işyerinin çalışma saatlerine göre haftalık çalışma saatinin 45 saat olarak kullanılması halinde, cumartesi günlerinde de çalışılıp çalışılmadığının bir önemi yoktur. Sözleşmede belirtilmemişse haftalık normal çalışma süresi haftanın çalışılan günlerine eşit şekilde dağıtılmış olarak değerlendirilebilir.

***

İş Kanunu’nda yer alan zorlayıcı süreler aşılmadıkça haftalık normal çalışma süresi haftanın çalışılan günlerine serbestçe dağıtılarak haftalık çalışma saatinin 45 saat olarak kullanılması sağlanabilir. Yukarıdaki belirtilen hususlar dikkate alındığında, Cumartesi gününün çalışma günleri arasında sayılmaması suretiyle sözleşme dışında tutulabilmesi mümkün bulunmaktadır.

İş Kanunu’nda tam süreli işçilerin haftanın her günü çalıştırılması gerektiğine dair bir hüküm bulunmamakta, yukarıda belirtildiği üzere 45 saatlik haftalık çalışma süresi dikkate alınarak, çalışma sürelerinin belirlenmesi gerekmektedir. Bu nedenle kısmi süreli iş sözleşmelerinde olduğu gibi tam süreli iş sözleşmelerinde de haftanın bazı günlerinde işçilerin çalıştırılmamasının mümkün olduğu görülmektedir. İşçinin haftalık çalışma günlerinde çalışmış olması durumunda hafta tatili yani dinlenme verile bilmesi mümkün bulunmaktadır.

***

Ancak bu süre (dinlenme süresi=hafta tatili) 24 saatten kısa olamamasına dikkat edilmelidir.  Bununla birlikte dinlenmenin (hafta tatilinin) 24 saatten fazla olacağına ilişkin bir ibare de bulunmadığını da hatırlatmak istiyorum. Buradan hareketle haftanın bazı günlerinin çalışma günü olarak sayılmamış olması mümkündür ve bu günler iş sözleşmesinin kapsamı dışında olduğu görülmektedir.

 Bu nedenle, sözleşme dışında bırakılmak istenen günlere farklı isimler veya anlamlar yüklenmeye çalışılmasına gerek bulunmadığını da hatırlatmak isterim. Ayrıca konuya kısmi süreli çalışmalardaki yıllık izin hakkı bakımından da yaklaşılarak kıyas yapılabilmesi de mümkün bulunmaktadır.

***

Yıllık ücretli izin yönetmeliğinin 13 üncü maddesinin ikinci fıkrasında "Kısmi süreli ya da çağrı üzerine iş sözleşmesi ile çalışanlar iş sözleşmeleri devam ettiği sürece her yıl için hak ettikleri izinleri, bir sonraki yıl izin süresi içine isabet eden kısmi süreli iş günlerinde çalışmayarak kullanır." Hükmüne göre hareket edilmesi gerekmektedir.

Bu hüküm gereğince çalışma süresinden sayılan günlerin yıllık izinden düşülmesi, çalışma süresinden sayılmayan günlerin yıllık izinden düşülmemesi gerektiğini de belirtmek istiyorum. İş sözleşmesinde Cumartesi gününün haftalık çalışma günleri arasında sayılması, ancak fiilen Cumartesi günleri çalışılmaması durumunda, işçinin yıllık izin sonrası Cumartesi gününü işe başlangıç günü seçmesi halinde talebinin kabulü gerektiği unutulmamalıdır.

***

Ayrıca iş sözleşmesinde (toplu iş sözleşmesi örneğinde olduğu gibi) Cumartesi gününün işçilerin dinlendirileceği gün olarak tanımlanmış olması durumunda Cumartesi gününün İş Kanunu’nun 46 ncı maddesinin birinci fıkrası gereğince hafta tatili sayılması ve izin günlerinden düşülmemesi gerektiği unutulmamalıdır.

Sonuç olarak, işçi ile işveren arasında düzenlenecek iş sözleşmesinde Cumartesi gününün çalışma günü olarak sayılmaması mümkündür ve bu durumda Cumartesi günleri iş sözleşmesinin kapsamı dışında kalacağı ve buna göre iş ve işlemlerin yapılması ve kararların verilmesi gerektiği değerlendirilmektedir.