TOURETTE SENDROMU

Saadet Elevli

11.04.2024 - 09:00

YAYINLANMA

25.04.2025 - 20:53

GÜNCELLEME

11.04.2024 - 09:00

YAYINLANMA

25.04.2025 - 20:53

GÜNCELLEME

Çocukluk döneminde başlayan, istem dışı gerçekleşen, sürekli tekrarlanan ani hareketler veya seslerden meydana gelen tikler olarak ifade edilen nörolojik bir hastalıktır. Tourette sendromu, Fransız Doktor Gerard Gillies de La Tourette tarafından ilk kez 1985’te tanımlanmıştır. Halk arasında kendini tutamama, aniden bağırma ve tik hastalığı olarak da adlandırılmaktadır.

***

Tourette sendromu gözlenen bireylerde göz kırpma, omuz silkme gibi vücut hareketleri ve değişik sesler çıkarılması gibi tekrarlayan davranışlar görülmektedir. Belirtiler kişide zaman zaman azalıp, zaman zaman artan bir seyir izleyebilmektedir. Bireyse gözlenen tikler, kişi tarafından kontrol edilemeyen dürtülerdir. Göz kırpma, omuz silkme gibi istemsiz tiklerin yanı sıra, farklı sesler çıkarma, kötü söz söyleme, küfür etme gibi belirtiler de gözlenmektedir.

***

Motor ve vokal olmak üzere iki tür tik çeşidi bulunmaktadır.

Motor Tikler: Motor tikler vücudun hareketleridir. Motor tiklerin örneklere örnek olarak göz kırpma ve devirme, omuz silkme, baş sallama, kaş kaldırma, başı ya da boynu çevirme, havaya üfleme, nesneleri elleme ve koklama, dili dışarı çıkarma veya bir kolu sarsma gibi hareketler sayılabilir…

Vokal Tikler: Vokal tikler, bir kişinin sesiyle yaptığı tiklerdir. Vokal tiklerin örnekleri arasında mırıldanma, boğazı temizleme, öksürme, burun çekme, esneme veya bir kelime veya cümleyi bağırma sayılabilir…

***

Tourette sendromu, çoğunlukla çocuklarda görülmektedir. 4-6 yaş arasında ilk belirtiler gözlenmekte, 10-12 yaş aralığında önemli oranda artış gözlenmekte, ergenlik sonrasında dörtte üç oranında belirtilerin şiddetinin azaldığı, yetişkinlikte de oldukça nadir görüldüğü gözlenmektedir. Nörolojik ve kalıtsal bir rahatsızlık olan tourette sendromu erkeklerde daha sık görülmektedir.

***

Tourette sendromunun nedeni henüz tam olarak bilinememekle birlikte, beyin motor hareketlerin düzenlendiği bazal ganglion denilen kısımdaki nörokimyasal bir düzensizlikten kaynaklandığı düşünülmektedir. Araştırmalar rahatsızlığın kalıtsal olduğunu, bireyin çocuğunda tourette görülme sıklığının yüzde 50, birinci derecede akrabalarda yüzde 5-10 oranında olduğunu göstermektedir.

***

Genetik faktörlere ek olarak, sınav kaygısı, yorgunluk, olumsuz yaşam olayları gibi strese neden olan faktörlerin de tikleri tetiklediği gözlenmektedir. Çevre tarafından bireye tikleri yüzünden yapılan baskı, kısıtlama ve uyarıların tikleri arttırdığı bilinmektedir.

***

Hafif-orta ve ağır şiddetli olarak gözlenebilen, bireyden bireye farklılık gösterebilen tourette sendromu, bireyin duygularını ve sosyal hayatını olumsuz etkilemesi durumunda tedavi edilmesi gerekmektedir. Uygulanan tedavi yöntemi bireyin yaşına, belirtilerine, şiddetine ve bireyin hayatında oluşturduğu işlevsellik kayıplarına göre farklılık gösterilebilmektedir.

***

Bireye öngörü kazandırmayı hedefleyen, dürtüyü tanımlamayı ve tik yerine başka bir davranışı yerleştirmeyi hedefleyen bilişsel davranışçı terapiler tourette senromunun tedavisinde en sık kullanılan psikoterapi yöntemdir.

Buna ek olarak bireyin çevresindekilere, ebeveynlere yönelik psiko-eğitim, doğru yaklaşım becerileri kazandırmak da tedavi sürecinin önemli bir parçasını oluşturmaktadır.

BİR CEVAP YAZ

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Yorumlar (0 Yorum)

TOURETTE SENDROMU

Saadet Elevli

BİR CEVAP YAZ

Diğer Yazıları

YAS SÜRECİ

FOBİLERLE YÜZLEŞMEK

ÖZGÜL FOBİLER(2)

ÖZGÜL FOBİLER

‘TEMBEL’ DEĞİLSİN HASTA OLABİLİRSİN! (2)

‘TEMBEL’ DEĞİLSİN HASTA OLABİLİRSİN!

BİPOLAR BOZUKLUK (2)

BİPOLAR BOZUKLUK

OBEZİTE (2)

OBEZİTE

PANİK BOZUKLUK (2)

PANİK BOZUKLUK

TOPLUMUN SESSİZ TRAJEDİSİ (2)

TOPLUMUN SESSİZ TRAJEDİSİ

EMDR TERAPİSİ (2)

EMDR TERAPİSİ

İŞ YERİNDE MOBBİNG: GÖRÜNMEYEN TEHDİT

KORKUNUN GİZLİ YÜZÜ: ANKSİYETE

MAVİ ORKİDE (2)

MAVİ ORKİDE

RÜYALARIN ŞİFRESİ (2)

RÜYALARIN ŞİFRESİ

ÇOCUKLARDA TIRNAK YEME DAVRANIŞLARI

ÇOCUĞUNUZUN GİZLİ SİNYALLERİ

KLOSTROFOBİ: KAPALI ALAN FOBİSİ

BULİMİA NEVROZA

KÖKLER, EVLER VE DÜŞLER…

SONSUZ AŞKIN YOLU (2)

SONSUZ AŞKIN YOLU

SEN DEĞİŞİNCE DÜNYA DEĞİŞİR

ÇOCUKLARDA TUVALET EĞİTİMİ (2)

ÇOCUKLARDA TUVALET EĞİTİMİ

ANOREKSİYA NEVROZA

BAĞIMLILIK NASIL OLUŞUR? (2)

BAĞIMLILIK NASIL OLUŞUR?

ERGENLİK DÖNEMDE ‘CİNSEL’ GELİŞİMLER

ÇOCUKLARDA CİNSEL GELİŞİM (3)

ÇOCUKLARDA CİNSEL GELİŞİM (2)

ÇOCUKLARDA CİNSEL GELİŞİM

DİJİTAL ŞİDDET (2)

DİJİTAL ŞİDDET

BAĞIMLILIK VE AİLE (2)

BAĞIMLILIK VE AİLE

İNTERNET BAĞIMLILIĞI (2)

İNTERNET BAĞIMLILIĞI

Bağımlılığa karşı pozitif ebeveynlik (2)

BAĞIMLILIĞA KARŞI POZİTİF EBEVEYNLİK

Çocuklarda tırnak yeme davranışı (2)

ÇOCUKLARDA TIRNAK YEME DAVRANIŞI

AYRILIK KAYGISI (2)

Ayrılık kaygısı

Narsisizm ve sosyal medya (2)

NARSİSİZM VE SOSYAL MEDYA

Spor ve egzersizin ‘bağımlılığa’ etkisi (2)

Spor ve egzersizin ‘bağımlılığa’ etkisi

ÇOCUK EĞİTİMİ ANNE BABA EĞİTİMİYLE BAŞLAR…

SOSYAL FOBİ (2)

SOSYAL FOBİ

MÜKEMMELİYETÇİLİK

HELİKOPTER EBEVEYNLİK (2)

HELİKOPTER EBEVEYNLİK (1)

KLEPTOMANİ: ÇALMA HASTALIĞI

MİTOMANİ: YALAN SÖYLEME HASTALIĞI (2)

MİTOMANİ: YALAN SÖYLEME HASTALIĞI

ANNE BABALARA TATİL TAVSİYELERİ (3)

ANNE BABALARA TATİL TAVSİYELERİ (2)

ANNE BABALARA TATİL TAVSİYELERİ

DAMGALAMA (STİGMATİZASYON)-2

DAMGALAMA (STİGMATİZASYON)

ERGENLİK DÖNEMİ VE ÇOCUK İLETİŞİMİ (2)

ERGENLİK DÖNEMİ VE ÇOCUK İLETİŞİMİ

SU TERAPİSİ (HİDROTERAPİ) -2

SU TERAPİSİ (HİDROTERAPİ)

KARNE KRİZE DÖNÜŞMESİN

BABANIN ÇOCUK HAYATINDAKİ ÖNEMİ

OYUN TERAPİSİ (2)