18.07.2025 - 22:54
YAYINLANMASevgili okurlar, Türk dünyasının en eski tamgalarından biri olan Dağ keçisi/tekesi simgesi ile bu hafta da sizlerleyim. Günümüze kadar ulaşmış olan Türk toplumunun kültürel değerlerine ait izdüşümleri olarak değerlendirdiğimiz bu tamgaların bana göre en anlamlısı olan dağ keçisi çizimini, Kırkgözhan ve Evdirhan’ın taç kapısında gördüğümde çok heyecanlandım ve sizlerle paylaşmak istedim.
***
Güneş ışığına bağlı olarak belli zamanlarda, dikkatle baktığınızda eminim sizlerde göreceksiniz. Tarihin çok eski dönemlerine ait olan Azerbaycan’da Gobustan kayaları, Kırgızistan’da Saymalıtaş kaya üstü tasvirleri gibi Sibirya’da, Tuva’da, Moğolistan’da, Çin’de, Karadeniz kıyılarında, Anadolu’nun birçok yerinde ve Tuna nehri boyunca bulunan kayalıklarda keçi tasvirleri bilgi zincirinin halkaları gibi bir bütün oluşturarak Türklerin tarihini yazmaktadır.
***
Yüksek dağların sarp yamaçlarından, ulaşılamayan yerlere erişebilen, yeterince çevik ve dayanıklı bir hayvan olan keçi sembolik olarak eski Türk inanç sisteminde ve mitolojisinde bağımsızlığı, özgürlüğü, kararlılığı, asaleti ve cesareti sembolize eden bir tamga olarak Tanrının yeryüzündeki temsilcisi olduğuna inanılan kağanı simgeler. Ayrıca keçinin, güneşi, ışığı, aydınlığı, bilgeliği, çevikliği, sürati, bolluğu, bereketi, zenginliği, ve hâkimiyeti temsil ettiğine inanılmaktadır.
***
Türk toplumunun kültürel imgelerinin çok katmanlı bir yapıya sahip olduğunu biliyoruz. Gelenek-görenek ve ritüellerle bu farklı kültür katmanlarının izleri günümüze kadar taşınmıştır. Geçmişten bugüne, Ön Türklerin inanç ve yaşam biçimleri, Anadolu’nun farklı yörelerinde yaşatılmaktadır. Teke Yöresi de sahip olduğu geleneksel kültür değerleriyle bu yörelerden biridir. Teke yöresi Türkmen/Yörükleri yaşam biçimi olarak öz kodlarını bozmadan geleneklerini devam ettirmektedir.
***
Bu bağlamda Teke adı nereden gelmekte sorusuna cevap olarak; Teke’nin bir boy adı olarak anılmasının da sebebi, Ebülgazi Bahadır Han’ın aktardığı bilgilere göre; “Tekeler” eski bir Türkmen boyudur ve “Teke” adı Hunların Tukyu boyundan gelir. Bir başka araştırmacıya göre ise “Teke” adı, Eski Türkler zamanından kalma ‘teke’ ongunundan kaynaklanmaktadır.
Günümüzde Ankara, Şanlıurfa, Hakkâri, Erzincan, Iğdır, Erzurum, Kars, Kütahya, Eskişehir, Muğla, Antalya ve Karaman gibi Anadolu’nun birçok ilinde de eski Türklere ait keçi tasvirlerini görmek mümkündür.
***
Yörük yaşamında beslenme ihtiyacı açısından hayvansal ürünler önemli rol oynamaktadır. Bu nedenle hayvan besleme geleneği yaygındır. Yaşam şartlarına uygun olan, bakımı ve kontrolü kolay olduğu için özellikle keçi tercih edilmiştir. Besledikleri keçilerin cinslerine göre Sarıkeçili veya Karakeçili gibi oba isimleri almışlardır. Bu bağlamda keçi sürüleri Yörükleri temsil eden bir simge olmuştur.
11.07.2025 - 00:13
04.07.2025 - 00:27
24.06.2025 - 22:43
17.06.2025 - 22:10
06.06.2025 - 00:16
20.05.2025 - 00:23
11.05.2025 - 00:11
22.04.2025 - 09:00
10.04.2025 - 09:00
25.03.2025 - 09:00
12.03.2025 - 09:00
01.03.2025 - 09:00
19.02.2025 - 09:00
15.02.2025 - 09:00
02.02.2025 - 09:00
23.01.2025 - 09:00
14.01.2025 - 09:00
06.01.2025 - 09:00
28.12.2024 - 09:00
18.12.2024 - 09:00
10.12.2024 - 09:00
04.12.2024 - 09:00
26.11.2024 - 09:00
19.11.2024 - 09:00
15.11.2024 - 09:00
06.11.2024 - 09:00
26.10.2024 - 09:00
02.10.2024 - 09:00
19.09.2024 - 09:00
07.09.2024 - 09:00
28.08.2024 - 09:00
18.08.2024 - 09:00
11.08.2024 - 09:00
30.07.2024 - 09:00
22.07.2024 - 09:00
13.07.2024 - 09:00
08.07.2024 - 09:00
24.06.2024 - 09:00
17.06.2024 - 09:00
03.06.2024 - 09:00
28.05.2024 - 09:00
20.05.2024 - 09:00
13.05.2024 - 09:00
06.05.2024 - 09:00
01.05.2024 - 09:00
17.04.2024 - 09:00
05.04.2024 - 09:00
21.03.2024 - 09:00
13.03.2024 - 09:00
06.03.2024 - 09:00
27.02.2024 - 09:00
21.02.2024 - 09:00
12.02.2024 - 09:00
01.02.2024 - 09:00
22.01.2024 - 09:00
15.01.2024 - 09:00
03.01.2024 - 09:00
18.12.2023 - 09:00
08.12.2023 - 09:00
28.11.2023 - 09:00
22.11.2023 - 09:00
09.11.2023 - 09:00
06.11.2023 - 09:00
27.10.2023 - 09:00
20.10.2023 - 09:00
12.10.2023 - 09:00
08.10.2023 - 09:00
29.09.2023 - 09:00
20.09.2023 - 09:00
13.09.2023 - 09:00
06.09.2023 - 09:00
29.08.2023 - 09:00
26.08.2023 - 09:00
20.08.2023 - 09:00
15.08.2023 - 09:00
09.08.2023 - 09:00
01.08.2023 - 09:00
24.07.2023 - 09:00
19.07.2023 - 09:00
10.07.2023 - 09:00
03.07.2023 - 09:00
26.06.2023 - 09:00
24.06.2023 - 09:00
19.06.2023 - 09:00
12.06.2023 - 09:00
05.06.2023 - 09:00
20.05.2023 - 09:00
08.05.2023 - 09:00
26.04.2023 - 09:00
20.04.2023 - 09:00
12.04.2023 - 09:00
07.04.2023 - 09:00
01.04.2023 - 09:00
21.03.2023 - 09:00
14.03.2023 - 09:00
08.03.2023 - 09:00
31.01.2023 - 09:00
27.01.2023 - 09:00
21.01.2023 - 09:00
19.01.2023 - 09:00
11.01.2023 - 09:00
07.01.2023 - 09:00
31.12.2022 - 09:00
24.12.2022 - 09:00
19.12.2022 - 09:00
09.12.2022 - 09:00
02.12.2022 - 09:00
25.11.2022 - 09:00
17.11.2022 - 09:00
13.11.2022 - 09:00
10.11.2022 - 09:00
05.11.2022 - 09:00
29.10.2022 - 09:00
BİR CEVAP YAZ
E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir