Geçtiğimiz 9 Temmuz Pazar günü akşam saatlerinde evimizin kedisi Minnoş’a mama almak için mahallemizdeki bir zincir markete uğradım. Rafların çoğu boşalmış. Neyse mamamızı alıp kasaya gittiğimde çalışanlar kendi aralarında bu akşam binlerce etiket değişimi yapacaklarını konuşuyorlardı.  “Ne etiketi” dedim. “Abi zaten sürekli zam geliyor. Bir de katma değer oranlarında değişiklik oldu. KDV oranlarındaki artışı 10 Temmuz Pazartesi gününden itibaren uygulanmaya başlıyor. Yeni KDV oranlarına göre fiyatlar değişecek.  Bunu konuşuyoruz” dediler.

***

Katma Değer Vergisi’ndeki değişikliğin satışlara bir etkisinin olup olmadığını sorduğumda “Olmaz olur mu?  Katma Değer Vergisi’ndeki artış etiketlere yansımadan ihtiyaçlarını karşılama derdine düşen millet kıtlıktan çıkmış gibi alışveriş için akın etti. Bu yüzden raflar boşaldı” diye yanıt verdiler. 

Girdiğim markette rafların neden boşaldığını da böylece öğrenmiş oldum. “En çok ne satılıyor” diye sorduğumda başta deterjan olmak üzere temizlik maddeleri ile olduğunu anlattılar. Oysaki sabun, deterjan, tuvalet kâğıdı, bebek bezi, kağıt havlu, peçete, bebek bezi diş macunu, diş fırçası ve diş ipi gibi ürünlerde uygulanan KDV oranları geçtiğimiz 29 Mart’ta yüzde 18’den 8’e düşürülmüştü. Yayınlanan kararname ile oranlar üç ay aradan yüzde 8’den sonra yüzde 10’a çıkarıldı. Aynı şekilde yeme-içme sektöründe de yüzde 8 olan KDV oranları, yüzde 10’a yükseltilmiş.

***

Yapılan düzenlemeyle Elektronik ürünler, otomobil, Mobilya, beyaz eşya, otomobil, sigara ve alkol gibi ürünlerdeki yüzde 18’lik KDV oranı da alınan kararla yüzde 20’ye çıkarılmış. Ben sigara içmediğim için bu zam beni etkilemeyecek. Ama tiryakilerin durumu zor. Öte yandan yapılan yüzde 2 oranındaki Katma Değer Vergisi artışı birçok üründe en az yüzde 2 zam anlamına geliyor. Millet bunun farkına vardığı için alışverişlerde 9 Temmuz Pazar günü patlama meydana gelmiş.

Bütçede KDV gelirleri, gelir vergisi ve özel tüketim vergisinden daha fazla. Böylece bütçede en büyük gelir kalemine yapılan yüzde 2’lik artışla bütçedeki açığın azaltılması amaçlanıyor. Öte yandan Türkiye’de cep telefonlarından alınan vergilerin yüksekliği nedeniyle yurtdışından telefon getirme cazip hale gelmişti. Kimi vatandaşlar sırf telefon almak için Gürcistan gibi yakın ülkelere gidip getirdiği telefonun kayıt ettirip kullanıyordu. Geçen yıl yani 2022’de yurt dışından getirilen telefonun IMEI kayıt ücreti 2 bin 732 TL idi. Bu ücret yıl başında  6 bin 91 TL'ye çıkarılmıştı. Bu ücret 7 Temmuz’da Resmi Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanı kararıyla birlikte 20 bin TL'ye yükseltildi. Yani bir yıl içinde neredeyse 10 kat artırılmış oldu.

***

Öte yandan temel gıda ürünlerindeki KDV oranında ise bir artışa gidilmemiş. Bu oran yüzde 1 olarak devam ediyor.  Tekrar bizim Minnoş’un mamasına gelince. 10 Temmuz öncesi kedi köpek mamalarından alınan katma değer vergisi yüzde 18 idi. Ben 99 liraya 9 Temmuz günü yüzde 18 KDV üzerinden bir mama aldım. Bu mama ile bir hafta kadar edebilir bizim kedi. Haftaya bir paket daha almak gerekecek. Ama artan katma değer vergisi haliyle mamaların fiyatlarına da yansıyacak. B

***

Bu nedenle daha bu mamayı bir daha 99 liraya almam mümkün olmayacak. Oysaki bu sevimli hayvanların ağzı var dili yok, avlanabilecekleri, tek başına karınlarını doyurabileceği ortamı yok. Ama mamalarını bile temel gıda kapsamına almıyoruz. Onların mamaları da temel gıda maddesi kapsamına alınıp üzerindeki vergi yükü kaldırılmalıdır.

Bırakın yüzde 20’yi, yüzde bir bile katma değer vergisi alınmamalıdır. Aksine hayvan besleyen vatandaşlar, yetim çocukları sahiplenen koruyucu aileler gibi desteklenmelidir. Teşvik edilmelidir.