1 Mayıs İşçi ve Emekçiler Bayramı.

Peki, nedir bu 1 Mayıs İşçi ve Emekçiler Bayramı? Nasıl ortaya çıktı?

İşçi sınıfı için çok önemli bir gün olan 1 Mayıs’ın ortaya çıkışı ABD’de işçi sınıfının hak arayışına dayanıyor.

***

Chicago'da 1886 yılı ilkbaharında işçiler eylem yaptı. Binlerce işçi uzun çalışma saatlerinin düşürülmesi ve çalışma koşullarının düzeltilmesi için grev başlattı. Bu grevin ardından Chicago sokakları hareketlendi ve gerginlik en üst safhaya tırmandı. 1 Mayıs tarihinde başlayan grevin 4’üncü günü Chicago polisinin bulunduğu alanda bomba patladı ve 6 polis hayatını kaybetti.
Bunun üzerine polisin açtığı ateş sonucu onlarca işçi oracıkta hayatını kaybetti. Anlatıldığı üzere bu olaylardan sorumlu tutulan 4 işçi lideri idam edildi ve yüzlerce işçi ise tutuklandı.

***

Paris'te 1889 tarihinde toplanan İkinci Enternasyonal, işçilerin anısına Chicago'da eylemlerin başladığı gün olan 1 Mayıs'ı "Uluslararası Birlik, Mücadele ve Dayanışma Günü" ilan etti.

ABD ise olayın üzerinden 136 yıl geçse de 1 Mayıs'ı İşçi Bayramı olarak kabul etmedi.

Ülkede Emek Günü, 1 Mayıs yerine eylülün ilk pazartesi günü kutlanıyor; genelde tatil ve eğlence günü olarak değerlendiriliyor.

***

Türkiye’de ise 1 Mayıs’ın anlam ve önemi aşağı yukarı ABD ile eşdeğer diyebiliriz.

Türkiye’de bilinen ilk 1 Mayıs kutlamaları 1906 yılında İzmir’de yapılmıştır.

1925 yılına kadar kutlanan 1 Mayıs, bu tarihte Takrir-i Sükun Kanunu’nun çıkarılması ile kitlesel olarak kutlanamaz hale geldi.

1925 tarihinden sonra Türkiye’de ilk kitlesel 1 Mayıs kutlaması 1976 tarihinde Taksim Meydanı’ndan büyük bir mitingle yapıldı.

***

1977 yılında İstanbul Taksim Meydanı’nda kutlanan 1 Mayıs İşçi Bayramı kutlamaları sırasında yaşananlarda 34 kişi öldü, 136 kişi yaralandı. Olay tarihe ‘Kanlı 1 Mayıs’ olarak geçti.

1980 yılında yaşanan 12 Eylül darbesinden önce son “yasal” 1 Mayıs kutlamaları yapıldı. Sıkıyönetim altındaki İstanbul, Ankara ve İzmir’de gösteriler yasaklandı. DİSK, Mersin’de “izinli” 1 Mayıs kutlaması yaptı. 12 Eylül 1980 askeri darbesinden sonra, o zamana kadar “Bahar Bayramı” adıyla resmi tatil günü olan 1 Mayıs çalışma günleri arasına dahil edildi.

***

2010 yılına kadar birçok kez 1 Mayıs kutlamaları izinsiz olarak yapılmaya çalışıldı. Fakat her birinde mutlaka bir kaos yaşandı.

2010 yılında ise 32 yıl sonra Taksim’de ilk kez izinli olarak 1 Mayıs kutlamaları yapıldı.

Türkiye’de günümüzde 1 Mayıs kutlamaları izinli olarak yapılmaya devam ediliyor.

 ***

KUTLAMALAR HER ŞEYE AÇIK

Görüldüğü üzere yukarda anlattığım gibi 1 Mayıs kutlamaları Türkiye’de hep kargaşa ile kutlandı.

Kimi zaman provokasyonların merkezi olarak seçildi, kimi zaman ise siyasi atmosfere kurban edildi.

1 Mayıs ilk çıktığı günden beri kaosların günü oldu.

O yüzden 1 Mayıs her ne kadar ‘kutlama’ günü olsa da bence ‘acıların’ günüdür.

Kaosun, karmaşanın gün yüzüne çıktığı bir gündür.

Gerçek işçinin sesini duyurabilmesi için provokasyonlara izin verilmemelidir.

Özellikle seçim sürecinde olduğumuz için 1 Mayıs kutlamaları her şeye gebe olabilir. Dikkatli olunmalı….

***

FİKİR İŞÇİLERİ

Biliyorsunuz ki biz gazeteciler aslında birer ‘fikir işçisi’yizdir.

Fikir işçileri beden gücü kullanmaz ama zihin gücünü çalıştırarak kamuoyuna hizmet eder.

O yüzden 1 Mayıs, her ne kadar ‘acıların’ günü olsa da gazeteci arkadaşlarıma da kutlu olsun.